Vísindarannsókn gefur til kynna að veira sem veldur herpes, öðru nafni kynfæraáblástur, geti borist inn í nef fólks og þaðan upp í heila við munnmök. Berist veiran þangað getur hún mögulega orsakað heilabólgur sem geta leitt til heilaskemmda eða elliglapa.
Daily Mail greinir frá þessu og ræðir við Deepak Shukla prófessor við Háskólann í Chicago sem fór fyrir rannsókninni. Hann segir kynlífsathöfn eða önnur stelling sem veiti veirunni, HSV-1, greiða leið inn í nefgöngin frá manneskju sem beri hana með sér geti valdið áðurnefndri hættu.
Um fjórir milljarðar manna um allan heim eru taldir bera HSV-1 með sér sem er helsti valdur að herpes-sýkingum í munni á heimsvísu.
Helsta smitleiðin er með því að snerta sár sem manneskja með herpes er með. Hafi smituð manneskja smitast í gegnum munn getur það valdið sárum eða blöðrum við munninn og sé viðkomandi að smita frá sér getur snerting við munn þeirrar manneskju dreift smitinu áfram.
HSV-1 getur hins vegar einnig orsakað herpes á kynfærum sem þýðir að einstaklingur með slíka sýkingu getur dreift henni við munnmök og þá geta agnir sem innihalda veiruna borist inn í líkama bólfélagans í gegnum nefið þegar hann andar með því.
Það sem getur einkum reynst heila þess sem andar veirunni að sér með þessum hætti skaðlegt er ensímið HPSE, sem er talið geta orsakað bólgur í heilanum sem eins og áður segir eru taldar geta orsakað skemmdir í heilanum til lengri tíma litið.
HPSE er undir venjulegum kringumstæðum ekki skaðlegt og hefur raunar góð áhrif á frumur líkamans en ef HSV-1 kemst inn í líkamann tekur veiran ensímið yfir og breytir því þannig að það getur valdið bólgum.
Í flestum tilfellum veldur HSV-1 ekki meiri skaða en litlum sárum við munninn en komist hún upp í heilann getur hún dvalið þar til lengri tíma og valdið heilabólgum og hrörnunarsjúkdómum eins og elliglöpum eða Alzheimer síðar á lífsleiðinni. Slík tilfelli eru þó enn sem komið er sjaldgæf en 2-4 af hverjum milljón sem hafa veiruna fá hana upp í heila.
Deepak Shukla telur þó líklegt að nokkur fjöldi herpes-smita í gegnum nef hafi ekki verið tilkynntur.
Rannsóknin sem gerð var á músum gefur til kynna að berist veiran í gegnum nefið bólgni heilinn frekar og mýsnar sýndu merki um minnisglöp, aukinn kvíða og áttu í auknum erfiðleikum með að halda jafnvægi.
Shukla segir að áhrif herpes-sýkinga af þessu tagi á mannfólk muni líklega vera mismunandi eftir einstakingum og áhrifin muni taka lengri tíma að koma fram en í músum. Rannsóknin gefi það hins vegar skýrt til kynna að sé sýkingin ekki meðhöndluð geti það valdið breytingum á hegðun og skertri hreyfigetu.
