Hjónin voru hollensk og höfðu verið gift í tæp fimmtíu ár en í Hollandi hefur það færst í vöxt að eldri hjón sem glíma við heilsubrest taki þá ákvörðun að deyja saman. Nánasta fjölskylda hjónanna var viðstödd kveðjustundina, þar á meðal sonur þeirra sem segir þungbært að hafa þurft að kveðja.
Jan hafði glímt við króníska bakverki í um 20 ár en Els greindist með heilabilun árið 2022 og hafði heilsu hennar hrakað hratt síðustu misseri.
„Ég er búinn að lifa mínu lífi og vil ekki upplifa þennan sársauka lengur,“ sagði Jan í samtali við BBC þremur dögum áður en hann dó. Blaðamaður hitti hjónin í júnímánuði og kemur fram í umfjöllun BBC að Els hafi átt erfitt með að mynda setningar. „Þetta er mjög gott,“ sagði Jan og benti á fæturna á sér en bætti svo við: „En þetta er skelfilegt,“ sagði hún og benti á höfuðið.
Jan og Els kynntust þegar þau voru í leikskóla og byrjuðu þau saman þegar þau voru enn unglingar. Þau gengu í hjónaband fyrir tæpum fimmtíu árum og eignuðust einn son.
Jan gekkst undir aðgerð á baki árið 2003 en hún gerði lítið gagn og urðu verkirnir til þess að hann þurfti að hætta að vinna og reiða sig á sterk verkjalyf til að komast í gegnum daginn.
Els starfaði sem kennari allt til ársins 2018 en þá var hún farin að sýna merki um einhvers konar elliglöp. Hún þráaðist við að fara til læknis en lét þó undan og síðla árs 2022 greindist hún með heilabilun.
Þegar hjónunum varð ljóst að heilsu hennar myndi aðeins hraka fóru þau að ræða saman af alvöru um dánaraðstoð. Dánaraðstoð er lögleg í Hollandi en aðeins að ýmsum skilyrðum uppfylltum. Meðal skilyrða er að batahorfur séu engar og fólk líði miklar kvalir. Fór mál þeirra fyrir sérstaka nefnd sem mat það svo að þau uppfylltu nauðsynleg skilyrði.
Bent er á það í umfjöllun BBC að 9.068 manns hafi þegið dánaraðstoð í Hollandi á síðasta ári og 33 pör hafi ákveðið að gera það saman.
Sonur hjónanna, sem óskaði þess að nafni hans yrði haldið utan við umfjöllunina, segir við BBC að það hafi ekki verið auðvelt að sjá á eftir foreldrum sínum.
Hann segir að dagurinn áður en þau létust hafi verið skrýtinn. Hann fór með foreldrum sínum til læknis þar sem farið var yfir síðustu skrefin og fékk sér svo göngutúr á ströndinni með móður sinni. „Svo borðuðum við saman um kvöldið og ég táraðist þegar ég hugsaði til þess að þarna værum við að borða okkar síðustu máltíð saman,“ segir sonurinn.
Daginn eftir fékk hann klukkutíma með foreldrum sínum þar sem þau hlustuðu á tónlist og spjölluðu saman. „Síðasti hálftíminn var mjög erfiður. Svo komu læknarnir og þetta gerðist mjög hratt – þeir fylgdu sinni rútínu og þetta tók bara nokkrar mínútur.“
Jan og Els létust þann 3. júní síðastliðinn.
