Rússneska blaðakonan Marina Ovsyannikova vakti athygli um miðjan mars er hún ruddist inn í beina fréttaútsendingu á vinsælustu sjónvarpsstöð Rússlands, Channel One, og mótmælti stríðinu í Úkraínu, en í Rússlandi hefur fjölmiðlum verið meinað að fjalla um stríðið í Úkraínu án þess að byggja fréttaflutning sinn á upplýsingum frá hinu opinbera. Eins hefur fjölmiðlum verið meina að kalla stríðið stríð heldur ber þeim að tala um sérstakar hernaðaraðgerðir. Brot gegn þessu getur varðað háum sektum og allt að 15 ára fangelsi.
Því var Marina víða hyllt sem hetja í kjölfar mótmælanna. Hún var svo handtekin af rússnesku lögreglunni og haldið í yfirheyrslum í 18 klukkustundir. Höfðu margir áhyggjur af afdrifum hennar á meðan og óttuðust hið versta. Þær áhyggjur voru þó ástæðulausar þar sem Marinu var svo sleppt og aðeins sektuð um 37 þúsund krónur fyrir mótmælin.
Nokkrum dögum síðar greindi Marina frá því að hún væri komin í felur og óttaðist um líf barna sinna. Hún hafði þá sagt starfi sínu lausu og sagðist hafa heimildir fyrir því að höfða ætti sakamál gegn henni fyrir „vísvitandi dreifingar á falsfréttum“ og hún ynni nú að því með lögmanni sínum að undirbúa varnir sínar. Hún kvaðst þó ekki ætla að flýja Rússland þrátt fyrir að henni hafi verið boðið hæli erlendis.
Nýjustu fregnirnar af Marinu voru þær að hún hefði verið ráðin til starfa hjá þýskum fjölmiðli, Die Welt, til að flytja fréttir frá Úkraínu og Rússlandi, en Marina er hálf úkraínsk.
Undanfarið hafa þó samsæriskenningar farið að ganga um Marinu. Ein þeirra kemur beint frá fyrrum vinnuveitanda hennar Channel One, en yfirmaður á sjónvarpsstöðinni, Kirill Keimoynov hefur haldið því fram að Marina sé í raun njósnari fyrir Breta. „Ekki löngu eftir mótmælin, samkvæmt okkar heimildum, ræddi Marina Ovsyannikova við breska sendiráðið,“ sagði Kirill og gaf til kynna að Marina hefði ráðfært sig við breska diplómata áður en hún mótmælti. Hann sagði Marinu hafa svikið Rússland og að hún hefði tímasett mótmælin sín til að tryggja að hún fengi örugglega launin sín greidd fyrst.
Önnur kenning sem hefur gengið mikið á samfélagsmiðlum er að Marina sé í raun að vinna fyrir Rússland.
Til að mynda hefur úkraínski blaðamaðurinn Ostap Yarysh kallað hana rússneskan áróðurssmið. Vísar hann í því samhengi til þess að Marina hafi veitt fjölmörgum fjölmiðlum Vesturlanda viðtal eftir mótmælin og þar neiti hún að tjá sig á ensku því að „rússneska sé hið stórbrotna tungumál Pushkins og Tolstojs“ og tali fyrir því að efnahagsþvingunum gegn Rússlandi verði aflétt.
After her "protest" Ovsyannikova has become a frequent guest in some Western media, refusing to speak English (because "Russian is the great language of Pushkin and Tolstoy") and advocating lifting the sanctions against Russia.
— Ostap Yarysh (@OstapYarysh) April 11, 2022
Úkraínski þingmaðurinn Roman Hryshchuk er á sama máli, en hann rakti yfirlýsingu sem Marina birti samhliða mótmælunum þar sem hún talaði gegn stríðinu.
Roman segir: „Þetta hljómar eins og týpísk yfirlýsing gegn stríðinu, fyrir utan nokkur smáatriði. Í fyrsta lagi segir hún að bara Pútín beri ábyrgð á stríðinu. Þetta er rangt, meirihluti Rússa styður Pútín sem og hernámið og stríðið í Úkraínu.
Í öðru lagi talar hún um „bróðurþjóðirnar“ Rússland og Úkraínu. Þetta er kjarninn í rússneskum áróðri og er notað til að réttlæta hernám í Úkraínu: „Við erum bræður og ættum að búa í einu ríki.“
Roman segir einnig furðulegt að hún hafi skrifað mótmælaskilti sitt að hluta á ensku, enda tali hvorki Rússar né Úkraínumenn ensku dagsdaglega. Líklegast sé að skilaboðunum hafi verið ætlað augum Vesturlandabúa. Telur Roman að um skipulagða uppákomu hafi verið að ræða til að hafa áhrif á almenningsálit og mögulega til að berjast gegn efnahagsþvingunum. Beindi hann því til fólks að taka öllu sem það sér í rússnesku sjónvarpi með fyrirvara.
In addition to this sign, Marina recorded a video. It sounds like typical anti-war statement except few details.
First, she says that only Putin is responsible for war. It's false statement: most of Russian society support Putin, occupation and war in Ukraine. pic.twitter.com/KhMhTLEq3d
— Roman Hryshchuk (@grishchukroma) March 14, 2022
Eins hefur mörgum þótt grunsamlegt hversu væga sekt Marina hlaut fyrir mótmælin. Til samanburðar hefur verið nefnt að rússneskur aktívisti, sem skipti út verðmiðum í verslunum og setti í þeirra stað myndir frá Úkraínu og skilaboð gegn stríðinu, var hnepptur í 8 vikna gæsluvarðhald á meðan hún bíður þess að svara til saka fyrir að hafa talað gegn rússneska hernum. Hún á yfir höfði sér 10 ára fangelsi. Hafa þó nokkrir eins bent á að Die Welt hefði betur ráðið til sín sjálfstæða rússneska blaðamenn sem margir hafa þurft að flýja land síðustu vikur, eða jafnvel úkraínska blaðamenn.
Meanwhile, longtime Russian propagandist Marina Ovsyannikova, who many in the world celebrated for disrupting a state broadcast with an anti-war poster, is out there doing interviews against sanctions and gets hired by German broadcaster @welt. Hmmmm. https://t.co/mvB5iG5HTz
— Andrea Chalupa 🇺🇲 (@AndreaChalupa) April 13, 2022
Ovsyannikova has become a frequent guest in Western media, advocating lifting the sanctions against Russia. She is now hired by a leading media outlet in Germany. There are many capable Ukrainian and Belarusian journalists, who can be in her place. What a bs. https://t.co/2shSPBDn8B
— Ruslan Trad (@ruslantrad) April 11, 2022