Öskuský frá Hunga Tonga-Hunga Ha‘apai eldfjallinu náðu marga kílómetra í loft upp og aska, gas og súr rigning hefur síðan herjað á stóra hluta Kyrrahafs. Í kjölfar sprengingarinnar skall 1,2 metra há flóðbylgja á Tonga. Myndirnar sem fylgja þessari frétt voru teknar úr eftirlitsflugvél nýsjálenska hersins í gær og eru fyrstu myndirnar sem berast frá Tonga eftir hamfarirnar.
OCHA, sú stofnun SÞ sem samhæfir hjálparstarf, segist hafa sérstakar áhyggjur af stöðu mála á eyjunum Mango og Fonoi en í eftirlitsflugi yfir eyjurnar sást að mikið tjón hafði orðið þar. Ekki sást til fólks á eyjunum og ekkert samband hefur náðst við þær nema hvað neyðarsending frá Mango var numin að sögn OCHA. Um 30 manns búa á eyjunni.
OCHA segir að mikið tjón hafi orðið á vesturhluta Tongatapu, sem er aðaleyja ríkisins, og hafi mikið eignatjón orðið. Það gerir umheiminum erfitt fyrir að meta tjónið og þörfina á aðstoð að nær ekkert fjarskiptasamband er við eyjurnar og það geta liðið allt að tvær vikur þar til tekst að koma því á. Gervihnattasímar eru eiginlega eina samskiptatækið en þeir eru ekki 100% traustir.
OCHA segist hafa miklar áhyggjur af því að drykkjarvatn á eyjunum sé mengað sem og uppskera landsmanna. Talið er að 1-2 cm öskulag liggi yfir höfuðborginni Nuku‘alofa. Það getur mengað drykkjarvatn og gert fólki erfitt fyrir með að anda.
Nýja-Sjáland og Ástralía sendur eftirlitsflugvélar yfir Tonga í gær til að kanna stöðuna. Bæði ríkin undirbúa nú að senda fleiri flugvélar með neyðarbirgðir á staðinn en enn er ekki hægt að lenda á flugvellinum í Nuku‘alofa því hann er þakinn ösku. Nanaia Mahuta, utanríkisráðherra Nýja-Sjálands, skýrði frá þessu í gærkvöldi að sögn The Guardian.
Jacinda Ardern, forsætisráðherra Nýja-Sjálands, sagði vitað að sár þörf sé fyrir drykkjarvatn á eyjunum. Nýsjálendingar hafa sent tvö herskip áleiðis til Tonga með vatn og aðrar nauðsynjar. Einnig hafa stjórnvöld heitið að leggja milljónir fram til viðbótar til hjálparstarfs.
