fbpx
Föstudagur 22.nóvember 2024
Pressan

Getur sæði karlmanna klárast?

Kristján Kristjánsson
Sunnudaginn 19. desember 2021 20:00

Sæðisfrumur. Mynd úr safni.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

„Geta karlmenn klárað sæðið í sér eða býr líkaminn alltaf til meira?“ Þessari spurningu var varpað fram á Vísindavef Háskóla Ísland fyrir nokkrum árum og svaraði Þuríður Þorbjarnardóttir, líffræðingur, henni.

Í svarinu kemur fram að karlmannslíkaminn sé ekki þannig úr garði gerður að hann framleiði bara ákveðið magn af sæði yfir ævina. Ef allt sé eðlilegt framleiði hann sæði alla ævi og skipti þá engu hversu mikið „af er tekið“. Einnig kemur fram að það geti dregið úr þessari framleiðslu þegar aldurinn færist yfir menn.

Sæði myndast í æxlunarkerfi karla þegar þeir verða kynþroska. Það inniheldur sáðfrumur og sáðvökva frá blöðruhálskirtlinum, sáðblöðrum og klumbukirtlum. Það eru kynstýrihormón frá kirtildingli heilans sem koma sæðisframleiðslunni í gang.

Þegar sá tími rennur upp að æxlunarkerfið er tilbúið seyta sérstakar taugaseytifrumur í undirstúku heilans losunarhormón kynstýrihormóna. Það berst síðan til kirtildinguls heilans og örvar hann til að mynda og seyta tvenns konar kynstýrihormónum. „Annað þeirra, ESH (e. FSH), berst til sáðpíplna í eistum og örvar frumur í þeim til að mynda sáðfrumur. Hitt kynstýrihormónið, GSH (e. LH), berst til svokallaðra millifrumna í eistum og örvar þær til að mynda karlkynhormón, andrógen (testósterón og dihýdrótestósterón=DHT),“ segir í svarinu.

Það er síðan testósterón sem veldur því að strákar taka vaxtarkipp, fá bringuhár, hár í handarkrika og við kynfærin, barkakýlið stækkar og röddin dýpkar. Auk þess eykst virkni fitukirtla í húð og kynhvötin. Testósterón er einnig nauðsynlegt, ásamt ESH, til að sáðfrumumyndun hefjist. DHT veldur stækkun og þroskun ytri kynfæranna.

Daglega myndast um 300 milljónir sáðfrumna. Við sáðlát losna um 2,5 til 5 millílítrar af sæði en 50 til 150 milljónir sáðfrumur eru í hverjum millílítra.

Um 55 ára aldur dregur úr myndun testósteróns sem hefur í för með sér að vöðvastyrkur dvínar og færri lífvænlegar sáðfrumur myndast og það dregur úr kynhvötinni en það getur samt sem áður verið nóg af sáðfrumum fram í háa elli og geta heilbrigðir karlmenn verið frjóir fram á ní- eða tíræðisaldur ef þannig ber undir.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 2 dögum

Getur hjátrúin sagt til um gestakomur?

Getur hjátrúin sagt til um gestakomur?
Pressan
Fyrir 2 dögum

Kínverskur njósnari fékk leyfi til að gefa út blaðamannaskírteini í Svíþjóð

Kínverskur njósnari fékk leyfi til að gefa út blaðamannaskírteini í Svíþjóð
Pressan
Fyrir 2 dögum

Deilur í innsta hring Trump – „Hann þarf að hafa sig hægan. Það er bara pláss fyrir einn forseta“

Deilur í innsta hring Trump – „Hann þarf að hafa sig hægan. Það er bara pláss fyrir einn forseta“
Pressan
Fyrir 2 dögum

Rússar hóta að svara með kjarnorkuvopnum

Rússar hóta að svara með kjarnorkuvopnum
Pressan
Fyrir 3 dögum

Rússar hoppandi illir: „Stórt skref í átt að þriðju heimsstyrjöldinni“

Rússar hoppandi illir: „Stórt skref í átt að þriðju heimsstyrjöldinni“
Pressan
Fyrir 3 dögum

Sakar Joe Biden um að byrja þriðju heimsstyrjöldina áður en pabbi hans tekur við sem forseti

Sakar Joe Biden um að byrja þriðju heimsstyrjöldina áður en pabbi hans tekur við sem forseti
Pressan
Fyrir 4 dögum

Hversu oft þurfa karlar að hafa sáðlát til að draga úr líkunum á blöðruhálskrabbameini?

Hversu oft þurfa karlar að hafa sáðlát til að draga úr líkunum á blöðruhálskrabbameini?
Pressan
Fyrir 4 dögum

Þetta áttu ekki að borða á kvöldin

Þetta áttu ekki að borða á kvöldin