fbpx
Sunnudagur 15.desember 2024
Matur

Hvað er í jólamatinn á Norðurlöndunum? Fjölbreytni og hefðir ráða ríkjum

Ritstjórn DV
Sunnudaginn 15. desember 2024 10:30

Hangikjöt, uppstúfur og kartöflur á jóladag þykir hið mesta hnossgæti.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Eitt eiga matarvenjur Norðurlandabúa um jólin sameiginlegt. Það er að ekki á að spara neitt í mat og drykk. Það á að vera nóg að borða og drekka fyrir alla og á borðum á að vera feitmeti, drykkjarföng og mikið af sælgæti.

Hér landi er löng hefð fyrir að borða og drekka mikið um jólin og er þá ekki átt við áfenga drykki. Hangikjöt er án efa sá matur sem er á borðum flestra Íslendinga um jólin og mörgum þykir ekki skemma fyrir ef það er borið fram með uppstúf, kartöflum og grænum baunum. Rjúpur þykja sumum ómissandi á jólamatseðlinum og aðrir borða hreindýrakjöt, kalkún eða reykt svínakjöt. En eins og flest þá þróast matarvenjurnar og á síðari árum hefur orðið algengara að fólk prófi nýja rétti á þessum árstíma sem er annars fast tengdur við hefðir og venjur.

Þorláksmessa er auðvitað alveg sér á báti en þá kjósa margir að snæða kæsta skötu með tilheyrandi meðlæti. Líklega má telja skötuna með sem jólamat enda finnst mörgum hún algjörlega ómissandi á Þorláksmessu og finnst jólin ekki koma fyrr en vel kæst skata er komin á borð.

Purusteik er vinsæl í Noregi. Mynd:Wikimedia Commons

Í Noregi eru matarvenjurnar mismunandi á milli landshluta. Svínakjöt er vinsælt hjá sumum og þá sérstaklega purusteik. Með henni bjóða sumir upp á jólapylsu. Lambakjöt er á borðum hjá sumum og með því er oft boðið upp á ákveðnar pylsutegundir. Enn aðrir vilja soðinn þorsk, lútfisk eða þurrkaðan fisk en oft er síðan boðið upp á svína- eða lambakjöt þar á eftir.

Í Svíþjóð er hefð fyrir hlaðborði á aðfangadag. Það prýða heitir og kaldir réttir. Á því er oft jólaskinka, pylsur, kjötbollur (hvað er sænskara en kjötbollur?), síld, reyktur lax, grafinn lax, áll, ostar og fleira góðgæti. Jólaskinkan er nánast skylda á hverju hlaðborði og lútfiskur er einnig vinsæll.

Girnileg jólaskinka.

 

 

 

 

 

Á dönskum heimilum eru mestar líkur á að purusteik sé á borðum á aðfangadag en endur og gæsir eru einnig vinsæll jólamatur. Brúnaðar kartöflur þykja nánast ómissandi með þessari mikilvægu máltíð.

Lútfiskur þykir ómissandi að margra mati.

Finnar eru hrifnastir af reyktu svínakjöti á aðfangadag og er það oft borið fram með soðnum grænum baunum auk annars grænmetis. Einnig er vinsælt að vera með hlaðborð í ætt við það sem frændfólkið í Svíþjóð er með. Rauðrófusalat, sveppasalat, síld, grafinn lax, kavíar og kæfur prýða það yfirleitt auk svínakjöts, hrísgrjónagrauts og lútfisks. Kalkúnn hefur síðan sótt í sig veðrið á undanförnum árum sem jólamatur hjá ættingjum okkar í Finnlandi.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Matur
25.06.2024

Domino’s býður upp á nakta pizzu

Domino’s býður upp á nakta pizzu
Matur
22.06.2024

Þetta eru augljós merki þess að veitingastaður er skítugur og þú ættir EKKI að borða þar

Þetta eru augljós merki þess að veitingastaður er skítugur og þú ættir EKKI að borða þar
Matur
03.04.2024

Svona áttu að haga þér við matarinnkaupin – 10 siðareglur stórmarkaðanna

Svona áttu að haga þér við matarinnkaupin – 10 siðareglur stórmarkaðanna
Matur
01.04.2024

Tveir veitingastaðir koma nýir á listann yfir þá 10 bestu í Reykjavík

Tveir veitingastaðir koma nýir á listann yfir þá 10 bestu í Reykjavík
Matur
10.01.2024

Þjóðarréttur Íslendinga valinn sá versti í heimi

Þjóðarréttur Íslendinga valinn sá versti í heimi
Matur
27.12.2023

Guðfaðir „ristaðs brauðs með avókadó“ látinn langt fyrir aldur fram

Guðfaðir „ristaðs brauðs með avókadó“ látinn langt fyrir aldur fram
Matur
06.12.2023

Pylsutilboðið vinsæla hjá Costco er dýrast á Íslandi

Pylsutilboðið vinsæla hjá Costco er dýrast á Íslandi
Matur
05.12.2023

Þriðjudagstilboð Domino´s hækkar í þriðja sinn á rúmum tveimur árum

Þriðjudagstilboð Domino´s hækkar í þriðja sinn á rúmum tveimur árum