Það er fátt þjóðlegra en það að bjóða í kaffi og kleinur. Kleinur eru nefnilega alveg sér á báti í huga okkar flestra, alltaf svo fanta góðar og aldrei nein vonbrigði.
Kleinan er elskuð víða um heim og eins og sagt er þá ber kært barn mörg nöfn. Nöfn eins og klenät, klena, klejne, kleina, kleyna, fattigmann og Žagarėliai en þetta eru allt nöfn á sama bakkelsinu, að því er fram kemur á vef Gæðabaksturs, sem framleiðir kleinur undir merkjum Gæðabaksturs og Ömmubaksturs. Upphaf kleinunnar er örlítið á huldu og hulið mistri fortíðarinnar en um og upp úr 1800 koma fram fyrstu skrifuðu heimildirnar og þá frá Þýskalandi. Víðast hvar í Skandinavíu og í norður Þýskalandi er kleinan jólabakkelsi og aðeins bökuð fyrir stórhátíðarnar þegar menn vildu leyfa sér meiri munað og lúxus en dags daglega.
Kleinan þótti mikill lúxus
Kleinan var flokkuð sem mikið lúxusbakkelsi á sínum tíma og ef skoðað er innihaldið eða uppskriftina þá kemur það ekki á óvart. Hvítt hveiti sem var dýrt og innflutt krydd frá austurlöndum auk lyftiefna, allt síðan steikt í rándýrri feiti sem einnig var mikill munaður. Það varð að standa mikið til ef það átti að vera hægt að réttlæta svona óhóf.
Það skemmtilega við kleinuna er þó að uppskriftin er ekki ósvipuð á milli landa en stundum er þó hafður rjómi í deiginu eða annað lyftiefni en yfirleitt eru uppskriftirnar mjög áþekkar. Sennilega hefur kleinan borist hingað yfir hafið með með nágrönnum okkar úr austri eins og megnið af okkar matarmenningu. Í Noregi ber kleinan nafnið fattigmann eða fátæklingurinn sem segir sitt um hvað bændum fannst um bruðlið við baksturinn og er þá verið að skírskjóta beint til þessa að einn verður ekki ríkur af svona bakstri. Norðmenn hafa nú stundum nokkuð sérstakan húmor en það er margt til í þessu því þetta var mikil lúxus bakstur.
Af hverju er kleinan snúnin?
Í dag er þetta nú ekki alveg eins mikil hátíðarvara og var áður en samt er kleinan með í mörgum af betri kaffiboðum þjóðarinnar og þá er eiginlega sama hvort kaffiboðið er í vinnuskúr eða í heldri kvenna samsæti í Hafnarfirði. En hvað um það eigum góðan dag spurningin er frekar sú „Hversvegna er kleinan skorin og snúin? Einhver sem veit það?
