Sólkerfið er í þann mund að setja upp stórbrotið og sjaldgæft sjónarspil fyrir jarðarbúa. Pláneturnar Merkúr, Venus, Satúrnus, Mars og Júpíter verða allar sýnilegar frá jörðu þegar þær birtast í röð á ská fyrir dögun frá miðvikudeginum 20. janúar. Fyrirbærið mun sjást á himni snemma morguns daglega þar til 20. febrúar.

Þessar fimm eru kallaðar björtu pláneturnar, þar sem þær sjást yfirleitt með berum augum frá jörðu.

Júpíter rís fyrst, þar á eftir kemur rauða plánetan Mars, svo hin gullna Satúrnus, hin skæra Venus þar næst og lestina rekur Merkúr.

Júpíter Risinn í öllu sínu veldi!

Ekki stoðar að syrgja hnattstöðuna

Á Íslandi verða þær tvær síðastnefndu því miður ekki sýnilegar. „Við erum einfaldlega of norðarlega á hnettinum,“ segir Sævar Helgi Bragason formaður Stjörnuskoðunarfélags Seltjarnarness, „samt er frábært að geta skoðað hinar þrjár, sérstaklega Júpíter. Það þýðir ekkert að svekkja sig á hnattstöðunni.“ Júpíter er skærasta fyrirbærið á morgunhimninum um þessar mundir og Mars á eftir að verða meira og meira áberandi næstu vikurnar. Satúrnus er hins vegar minna sýnileg, „það rétt glittir í Satúrnus rétt fyrir 9 á morgnana,“ segir Sævar. Fyrir þá sem eiga handsjónauka vill Sævar benda á að fjögur tungl Júpíters eru oft sjáanleg með slíkum búnaði.

Síðast var hægt að skoða pláneturnar í þessari stöðu milli 15. desember 2004 og 15. janúar 2005.

Fyrir áhugasama má benda á stjörnuskoðunaröpp sem hægt er að hlaða niður í snjallsíma, en með þeim er hægt að átta sig á himninum og staðsetningu plánetana. Öppin sem Sævar mælir með eru til dæmis Sky Safari og Starwalk.

Stjörnuskoðun í 40 ár

Starfið í Stjörnuskoðunarfélagi Seltjarnarness er allt unnið af sjálfboðaliðum en aðsetur félagsins er í Valhúsaskóla. Í mars fagnar félagið 40 ára starfsafmæli sínu. „Við ætlum að fagna þessu með ýmsum hætti. Því miður getum við ekki toppað árið í fyrra þegar við fengum sólmyrkvann, það er mjög erfitt að gera það. En það er þó nóg af spennandi fyrirbærum á himninum að skoða,“ segir Sævar. „Við bjóðum fólki reglulega í stjörnuskoðun bæði í bænum og utanbæjar þar sem ljósmengun frá byggð er minni. Það kostar ekkert fyrir einstaklinga að koma og skoða stjörnur með okkur, en þegar við fáum hópa frá fyrirtækjum þiggjum við framlög til félagsins.“

Dagskrá og ýmsa fræðslu á íslensku er að finna á vef Stjörnuskoðunarfélags Seltjarnarness.