fbpx
Þriðjudagur 05.nóvember 2024

Bein Ólafs í Miðhúsum fundust 30 árum eftir hvarfið

Kristinn H. Guðnason
Föstudaginn 16. mars 2018 11:03

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Þegar fólk hverfur finnst það sjaldnast aftur. Fólk sem hefur gengið í hafið, orðið úti í gili eða verið myrt og grafið. Ættingjar og ástvinir þurfa þá að lifa í óvissu um alla tíð. En í einu mannhvarfsmáli, máli Ólafs á Miðhúsum, fengust málalyktir þrjátíu árum síðar. Sögu þá ritaði Pálmi Hannesson, rektor í Menntaskólanum í Reykjavík, árið 1968.

Hvarf við smalamennsku

Um aldamótin 1800/1900 var mikil útgerð í Vogum á Vatnsleysuströnd og þá mjög fjölmennt í héraðinu. Í Hlöðuneshverfi þar nærri stóð bær sem hét Miðhús og þar bjuggu hjónin Ólafur Þorleifsson og Valgerður Bjarnadóttir ásamt tveimur ungum börnum. Ólafur var nærri fertugur að aldri, fæddur árið 1861 og þótti dugnaðarmaður.

Tveimur dögum fyrir jól þetta ár fór hann að leita kinda sinna uppi á heiðum því þá var útsynningsstormur, éljagangur og snjóþungt. Bjóst hann við að þurfa að ganga um þriggja stunda leið að Fagradalsfjalli um hrauni þaktar heiðar sem þar liggja hjá.

Veðrið versnaði þegar leið á daginn en skyggni var þó ágætt. Framan af hafði fólk ekki áhyggjur af Ólafi því hann var vel kunnugur og vanur á heiðunum. En þegar hann skilaði sér ekki heim um kvöldið var leitað til bróður hans, Teits Þorleifssonar á Hlöðunesi, og hreppstjórans.

Leitað um jólin og vorið

Daginn eftir var safnað miklu liði úr sveitinni til að leita að Ólafi, hátt í 40 manns. Gengið var um Vogaheiði og Strandarheiði, með fram Hrafnagjá, Huldugjá og Klyfgjá. Daginn sem Ólafur hvarf höfðu fleiri verið á heiðunum við smalamennsku og sést hafði til hans við Kálffell um hádegið. Þar fundust spor Ólafs og ljóst að hann hafði sest niður til hvíldar. En þegar sporin voru rakin lengra blönduðust þau öðrum uns ekki var hægt að rekja lengur.

Gott veður var þennan dag en leitin skilaði engu. Leitað var áfram um jólin og milli jóla og nýárs án árangurs. Ákveðið var að halda leitinni áfram um vorið þegar snjóa leysti því Ólafur var þá talinn af og snjóþyngslin hömluðu leitinni. Var það gert en einnig án árangurs.

Gert var ráð fyrir að Ólafur hefði orðið úti en engu að síður fannst fólki þetta skrítið í ljósi reynslu hans og skyggnis þann dag sem hann hvarf. Liðu svo árin og fennti yfir minninguna um hann.

Beinin í sprungunni

Árið 1930, sléttum þremur áratugum eftir hvarf Ólafs á Miðhúsum, voru þrír smalamenn með hóp kinda á heimleið á Strandarheiði. Þá hafði svæðið gerbreyst og fólki fækkað mjög vegna minni umsvifa útgerðarinnar. Á leiðinni féllu þrjár kindur niður í sprungu í Klyfgjá en barmarnir voru ókleifir þannig að smalamennirnir náðu þeim ekki upp. Hlóðu þeir þá vörðu til að merkja staðinn og héldu heim.

Daginn eftir komu þeir aftur með kaðal og einn þeirra, Rafn Símonarson, seig 30 metra niður í sprunguna til að sækja kindurnar en ein hafði þá drepist við fallið. Ofarlega í sprungunni fann hann brot úr göngustaf og fannst það skrítið. Leitaði hann neðar og fann þá annað brot. Rafn hafði heyrt um hvarf Ólafs og grunaði að stafurinn væri frá honum kominn.

Vegna snjóþyngsla leitaði Rafn ekki meira þá en sýndi kunnugum manni, Ágústi Guðmundssyni í Halakoti, stafinn. Ágúst taldi hann frá Ólafi kominn og ákveðið var að leita aftur í sprungunni um vorið þegar snjóa leysti.

Sprungan var mitt á milli Fagradalsfjalls, þar sem Ólafur sást síðast, og Miðhúsa. Fjórir menn héldu þangað um vorið og aftur seig Rafn ofan í. Fundu þeir þá bæði bein Ólafs og fötin sem hann hafði verið í. Talið var að Ólafur hefði fallið í sprunguna og reynt að komast aftur upp með stafnum. Stafurinn hafi gefið sig og Ólafur fallið aftur ofan í og þá lærbrotnað, beinin staðfestu það. Þá hafi hann setið í sprungunni og beðið þess að yfir lyki.

Bein Ólafs voru sett í kassa og færð fjölskyldu hans. Síðar voru þau sett í litla kistu og grafin í kirkjugarðinum við Kálfatjarnarkirkju.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 8 klukkutímum

Féllst þú fyrir þessari falsfrétt? – Ekki er allt sem sýnist

Féllst þú fyrir þessari falsfrétt? – Ekki er allt sem sýnist
433Sport
Fyrir 9 klukkutímum

Aron Einar byrjaði í Meistaradeildinni – Verður hann í landsliðshópnum á miðvikudag?

Aron Einar byrjaði í Meistaradeildinni – Verður hann í landsliðshópnum á miðvikudag?
Pressan
Fyrir 10 klukkutímum

Með nýrnabilun eftir að hafa borðað þrjá hamborgara

Með nýrnabilun eftir að hafa borðað þrjá hamborgara
Fréttir
Fyrir 10 klukkutímum

Töluvert annar hljómur í Sigurði Inga um útlendingamál á nokkrum dögum

Töluvert annar hljómur í Sigurði Inga um útlendingamál á nokkrum dögum
Eyjan
Fyrir 12 klukkutímum

Brynjar segir áherslur framboðsflokka farnar að taka á sig mynd – „Þýðir ekki að vera einhver lurða að hætti fyrrverandi borgarstjóra“

Brynjar segir áherslur framboðsflokka farnar að taka á sig mynd – „Þýðir ekki að vera einhver lurða að hætti fyrrverandi borgarstjóra“
433Sport
Fyrir 12 klukkutímum

Áhyggjuefni fyrir United – Síðast þegar liðið skoraði svona lítið þá féll það úr deildinni

Áhyggjuefni fyrir United – Síðast þegar liðið skoraði svona lítið þá féll það úr deildinni
Eyjan
Fyrir 13 klukkutímum

Ásmundur Einar: Meiri skilningur á fjárfestingarþörf í fólki hjá núverandi fjármálaráðherra en þeim fyrrverandi

Ásmundur Einar: Meiri skilningur á fjárfestingarþörf í fólki hjá núverandi fjármálaráðherra en þeim fyrrverandi
Fókus
Fyrir 13 klukkutímum

Allt fór vel eftir áhættumeðgöngu – „Fullkominn lítill drengur“

Allt fór vel eftir áhættumeðgöngu – „Fullkominn lítill drengur“