Inga Sæland, félags- og húsnæðismálaráðherra, hefur sagt að áhyggjur séu óþarfar þar sem það muni aldrei koma til þess að einstaklingar sem þurfi á hjálp að halda falli á milli skips og bryggju.
„Það er VIRK starfsendurhæfingarsjóður sem greiðir 75% hlutinn til Janusar og það er VIRK starfsendurhæfingarsjóður sem sagði upp þeim samningum. Það er heilbrigðisráðuneytið sem hefur með þessi mál að gera, umfram mig, hvað lýtur að starfsendurhæfingunni en ég mun ekki láta mitt eftir liggja að koma til móts við að tryggja að þessir ungu einstaklingar sem nauðsynlega þurfa á hjálp að halda, og það dreg ég enga fjöður yfir, fái þá hjálp sem þeir þurfa á að halda,“ sagði Inga á Alþingi í marsmánuði.
En Kristófer óttast það engu að síður og bendir hann á í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag að Janus endurhæfing hafi veitt læknisfræðilega og þverfaglega starfs- og endurhæfingu frá árinu 2000, eða í 25 ár, með frábærum árangri.
„Markhópurinn hefur verið fólk á aldrinum 18-30 ára með alvarleg geðræn þroska- og hegðunarvandamál sem ekki hefur notið hæfingar eða endurhæfingar utan sjúkrahúsa annars staðar. Þetta er fólk með fjölþættan heilsuvanda,” segir hann í grein sinni og bætir við að Janus endurhæfing vinni gegn og bætir starfrænar truflanir sem til eru komnar eftir sjúkdóma, slys og/eða áföll.
Hér sé um að ræða einstaklinga utan vinnumarkaðar og markmið starfseminnar sé að aðstoða viðkomandi til að komast í nám og/eða á vinnumarkaðinn og fyrirbyggja varanlega örorku. „Skjólstæðingar Janusar endurhæfingar eru ungt fólk utan vinnu, náms og virkni sem eiga oft í erfiðleikum með að komast út úr herbergjum sínum eftir að hafa búið við félagslega einangrun í langan tíma. Ungt fólk sem er ekki tilbúið í hefðbundin atvinnutengd úrræði, þarf lengri tíma í endurhæfingu og meiri aðlögun,“ segir hann.
Hann segir síðan að árangurinn hafi ekki látið á sér standa. „Að meðaltali síðustu þrjú ár hafa rúmlega 56% þeirra sem hafa lokið þjónustu hjá Janusi endurhæfingu farið í nám, vinnu eða virka atvinnuleit.“
Hann útskýrir svo muninn á Virk starfsendurhæfingarsjóði og Janusi endurhæfingu og segir að þar sé ólíku saman að jafna.
„Virk er starfsendurhæfingarsjóður sem ber að styðja fólk til þátttöku á vinnumarkaði. Janus endurhæfing er hins vegar lífsbjargandi úrræði, geðendurhæfing sem aðstoðar viðkvæmustu ungmennin með fjölþættan vanda til virkni í samfélaginu. Það er mat fagfélaga og hagsmunasamtaka að ekki sé hægt að líkja þessum úrræðum saman. VIRK starfsendurhæfingarsjóður virkjar fólk til atvinnu; Janus endurhæfing virkjar viðkvæman hóp til lífsins og vinnur að auknum lífsgæðum sinna skjólstæðinga. Virkjar fólk til sjálfsbjargar og sjálfstæðrar búsetu og kemur í veg fyrir dýra stofnanavistun.“
Kristófer gagnrýnir það að stjórnvöld hafi ekki raunhæfa áætlun um þjónustu við núverandi skjólstæðinga Janusar né þau sem eru á biðlista eftir þjónustunni. „Ekkert annað úrræði veitir sambærilega geðendurhæfingu,“ segir hann og bætir við að fjölmörg fagfélög og hagsmunasamtök sem þekki vel til þarfa hópsins telji stöðuna sem blasir við grafalvarlega þegar úrræðinu verður lokað. Hann sendir að lokum brýningu til stjórnvalda.
„Tryggið áfram starfsemi Janusar. Ekkert sambærilegt úrræði er til. Skjólstæðingar Janusar eru fátæk ungmenni sem eru jaðarsett í samfélaginu og þurfa mikinn og góðan ramma svo þau nái viðunandi lífsgæðum. Meðferð Janusar dregur úr alvarleika geðrænna vandamála og dregur úr hættu á sjálfsvígum.“
