Hilmar gerir stöðu Íslands innan NATO og þá miklu ólgu sem ríkir vegna innrásar Rússa í Úkraínu að umtalsefni í aðsendri grein sem birtist á vef Vísis í dag.
Vísar hann meðal annars til viðtals við Þórdísi Kolbrúnu Reykfjörð Gylfadóttur utanríkisráðherra í tilefni af 75 ára afmæli NATO en til tals kom hvort frekar ætti að veita Úkraínu mannúðaraðstoð en kaupa skotvopn.
„Utanríkisráðherra var greinilega hlynntari skotvopnasendingum og spurði hvort nægjanlegt væri að Bandaríkin sendu stoðtæki og teppi til Íslands ef á okkur yrði ráðist. Þetta er einkennileg athugasemd miðað við þær aðstæður sem nú eru uppi,“ segir hann meðal annars og bendir á að ísland hafi ekki undirgengist neinar skuldbindingar í varnarmálum gagnvart Úkraínu á hliðstæðan hátt og Bandaríkin hafa gert gagnvart Íslandi. Þá séu Bandaríkin öflugasta stórveldi heims og stærsti vopnaframleiðandinn en aftur á móti kaupi Ísland vopn í gegnum þriðja aðila með viðskiptum sem geta verið vafasöm og varasöm. „Þetta þykir betri kostur en t.d. að hjálpa þeim tugum þúsund Úkraínumanna sem hafa örkumlast í stríðinu sem enn stendur yfir.“
Hilmar nefnir svo að skortur á mannafla í her Úkraínu sé sennilega orðið meira vandamál en skortur á vopnum.
„Vopnasendingar frá vesturlöndum krefjast þess að til séu hermenn á staðnum sem kunna að nota vopnin og séu þeir ekki til staðar lengur eru ný vopn ekki nóg. Með því að útvega t.d. stoðtæki er hægt að gera fólk sem er óvinnufært aftur gjaldgengt á vinnumarkaði og slíkt er mikilvægt fyrir land sem á í stríði og þarf að halda hagkerfi sínu gangandi eftir því sem hægt er,“ segir hann.
Hilmar rifjar svo upp umdeild ummæli Donalds Trump, fyrrverandi Bandaríkjaforseta og frambjóðanda í komandi kosningum vestan hafs, þess efnis að Bandaríkin muni ekki verja þau aðildarríki NATO sem eyða ekki að minnsta kosti 2 prósentum af vergri landsframleiðslu til varnarmála. Bendir Hilmar á að Ísland sé langt frá því að verja þessum 2 prósentum, sem myndu jafngilda 80-90 milljörðum á ári, til hernaðaruppbyggingar. Segir hann að engin plön séu um slíkt og ef það yrði gert þýddi það niðurskurð til annarra málaflokka hér á landi, til dæmis heilbrigðis- og menntamála.
„Á sama tíma hafa Íslensk stjórnvöld lokað sendiráði sínu í Moskvu og ákveðið að fjármagna skotvopn til að drepa rússneska hermenn. Þetta gerist á sama tíma og óvissa ríkir um varnir landsins og Rússneski herinn er að styrkja stöðu sína á norðurslóðum. Mér finnst þetta sýna dómgreindarbrest. Stíð er stríð og Ísland getur ekki á von á neinu góðu frá Rússlandi í framhaldinu.“
Hilmar segir að í þessari óvissu væri best fyrir Ísland að halda sér til hlés og veita Úkraínumönnum frekar mannúðaraðstoð, til dæmis með stoðtækjum. „Með aðstoð að þessu tagi, sem væri mikilvæg fyrir Úkraínu, væri með engu móti hægt að segja að Ísland væri að ögra Rússlandi.“
Hann nefnir svo í lok greinar sinnar að það kalli á sérstaka umræðu í þjóðfélaginu ef Ísland þarf að verja sem nemur 2 prósentum af vergri landsframleiðslu til hermála. Það myndi hafa þær afleiðingar að breyta þyrfti forgangsröðun í ríkisfjármálum landsins á róttækan hátt.
„Við þurfum líka þá að taka afstöðu til þess hvort við séum tilbúin að senda Íslensk ungmenni til þátttöku í hernaðaraðgerðum erlendis í samræmi við stofnsáttmála NATO um að árás á eitt aðildarríki sé árás á öll ríkin. Það er líka ákvörðun sem kallar á lýðræðislega umræðu í þjóðfélaginu á breiðum grundvelli.“
Alla grein Hilmars má lesa hér.
