Ný rannsókn Evrópusambandsins sýnir að langflestir áhrifavaldar á samfélagsmiðlum narra fylgjendahóp sinn með fölskum auglýsingum. 97 prósent þeirra auglýsa vörur en aðeins 20 prósent greina frá því að um sé að ræða auglýsingu.
Rannsóknin var unnin í samstarfi við neytendastofur í flestum ríkjum Evrópusambandsins og EES ríkja, þar á meðal Íslands. Rannsakaðar voru síður 576 áhrifavalda sem halda úti viðveru á samfélagsmiðlunum Facebook, Instagram, Youtube og TikTok.
Tilgangurinn var að athuga hversu vel væri verið að fylgja eftir Evrópureglum sem banna duldar auglýsingar. Það er til þess að neytandinn sé ávallt upplýstur og ekki sé verið að narra hann.
Eins og áður segir tilkynna aðeins 20 prósent áhrifavalda að um auglýsingu eða borgaða kynningu sé að ræða þegar þeir auglýsa. Einnig kemur fram að 30 prósent nefna ekki einu sinni fyrirtækið sem þau eru auglýsa fyrir heldur nota vörusýnd (e: product placement).
16 prósent segjast vera í „samstarfi með“ einhverju fyrirtæki en 11 prósent „þakka“ reglulega ákveðnum fyrirtækjum. Þetta er að mati Evrópusambandsins duldar auglýsingar.
Flestir áhrifavaldar, 78 prósent, eru skráðir sem slíkir hjá opinberum stofnunum í sínum löndum. Hins vegar eru aðeins 36 prósent skráðir sem auglýsingaseljendur og hafa leyfi sem slíkir.
Flestir áhrifavaldarnir sem skoðaðir voru, 358 talsins, voru að fjalla um og auglýsa tískuvörur, snyrtivörur, mat, ferðalög og íþrótta og hreystivörur. 119 voru að stunda starfsemi sem er á mörkunum að vera lögleg, eða hreinlega ólögleg. Það er að auglýsa ruslfæði, áfengi, fegrunar og heilbrigðisaðgerðir, veðmálasíður og rafmyntir.
„Áhrifavaldar hafa mikil völd yfir fylgjendum sínum, sem eru margir hverjir börn. Þess vegna þurfa þeir að vera gagnsærri gagnvart almenningi,“ sagði Didier Reynders, dómsmálastjóri Evrópusambandsins.
