Karlmaður leitaði til úrskurðarnefndar velferðarmála eftir að hann fékk bakreikning frá Tryggingastofnun ríkisins (TR) út af ofgreiddum örorkulífeyri.

TR rakti að maðurinn hefði þegið bætur frá árinu 1998 en niðurstaða uppgjörs 2023 sýndi misræmi milli tekjuáætlunar og endanlegra tekna. Þetta mátti rekja til þess að maðurinn átti töluverðan sparnað inni á bankabók eða 39 milljónir.

Vegna innistæðunnar hafi hann fengið háar vaxtagreiðslur og fjármagnstekjur hans því vanáætlaðar í tekjuáætlun. Hann skuldi því rúmlega 1,1 milljón. Manninum hafi verið bent á að það væri mikilvægt að halda tekjuáætlun eins réttri og mögulegt er. Auk þess hafi verið bent á að upplýsingar í áætlun væru á hans ábyrgð.

Manninum hafi þegar verið boðin greiðsludreifing vegna skuldarinnar, að greiða um 31 þúsund á mánuði þar til skuldin er úr sögunni. Ofgreiðslukröfur beri enga vexti og því ætti þetta ekki að vera manninum of íþyngjandi.

Kærunefndin rakti að lögum samkvæmt sé lífeyrisþega skylt að veita TR allar nauðsynlegar upplýsingar svo hægt sé að taka ákvörðun um bótarétt og fjárhæð greiðslna. Eins sé skylt að tilkynna um breytingar á tekjum eða öðrum aðstæðum sem geti haft áhrif á greiðslur.

Maðurinn hafði reiknað með í tekjuáætlun að hann fengi um 1,2 milljónir í lífeyrissjóðstekjur. Þetta hafi nokkurn veginn staðist. Hins vegar hafði hann aðeins áætlað 130 þúsund í fjármagnstekjur. Fjármagnstekjurnar námu þó rétt rúmum 2,5 milljónum út af milljónunum í bankanum.

Úrskurðarnefndin benti manninum á að hann geti freistað þess að leggja fram beiðni um niðurfellingu ofgreiddra bóta TR. Slíkt sé stofnuninni heimilt að fallast á þegar sérstakar aðstæður eru fyrir hendi. Við slíkt mat skal litið til fjárhagslegra og félagslegra aðstæðna og hvort lífeyrisþegi hafi verið í góðri trú um greiðslurétt sinn.