Theodór Lúðvíksson er íslenskur ríkisborgari sem er búsettur í Frakklandi. Hann hefur þó verið sviptur kosningarétt í tvennum kosningum á þessu ári, út af hægagangi kerfisins. Hann vekur athygli á málinu í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag þar sem hann velti upp spurningunni hvort um mannréttindabrot sé að ræða.
„Ég er einn af mörgum Íslendingum sem búa erlendis og á lögheimili í Frakklandi. Ég hef hins vegar ekki kosningarrétt þar því ég er útlendingur. En meðan ég lifi held ég kosningarétti á Íslandi vegna ríkisborgararéttar míns. Eða hvað?“
Theodór hlýddi á nýársávarp þáverandi forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessonar. Þar tilkynnti Guðni að hann ætlaði ekki að sækjast eftir endurkjöri. Theodór fór þá að athuga með kosningarétt sinn, sem þarf að endurnýja á fjögurra ára fresti. Kosningarétturinn reyndist útrunninn. Hann óskaði því eftir endurnýjun og fékk svarið frá Hagstofu Íslands að hann væri nú kominn aftur inn í kerfið, en kosningaréttur myndi þó ekki virkjast fyrr en 1. desember. Hann gat því ekki nýtt kosningaréttinn til að kjósa nýjan forseta. Nú þegar fyrir liggur að kosið verður til Alþingis þann 30. nóvember er ljóst að Theodór mun ekki heldur taka þátt í þeim kosningum. Út af einum degi og hægagangi kerfisins. Theodór veltir fyrir sér hvað réttlætti þessa stöðu í ljósi þeirrar tækni sem til boða stendur í dag.
„Ef Guðni hefði gefið út þessa yfirlýsingu fyrir 1. desember 2023 og hefði ég kært mig inn á kjörskrá þá hefði ég náð að kjósa forseta í júní 2024. Einnig þar sem kjördagur fyrir alþingiskosningar 2024 er 30. nóvember 2024 næ ég heldur ekki að kjósa þar, þó að umsókn mín til að komast á kjörskrá hafi verið samþykkt í janúar eða febrúar 2024
En af hverju þarf þetta að vera svona? Búum við á tækni- og tölvuöld eða erum við enn í fornöld? Er ekki kosningaréttur hluti af almennum mannréttindum? Kosningaréttur er einn af hornsteinum lýðræðis. Ef þjóðskrá hefur samþykkt umsókn af hverju þarf að bíða í marga mánuði eftir að 1. desember renni upp?“
Það stendur í kosningalögum að þegar íslenskir ríkisborgar sem búa erlendis eru teknir inn á kjörskrá gildir ákvörðun um slíkt í fjögur ár frá og með 1. desember eftir að umsókn var lögð fram. Theodór veltir fyrir sér hvort þetta sé sanngjarnt. Sem dæmi mætti nefna að Theodór sem sótti um að vera tekinn inn á kjörskrá í byrjun árs, fær kosningarétt sinn á sama tíma og þeir sem sækja um að vera teknir inn í lok nóvember.