Sigurður Ingi Jóhansson fjármálaráðherra boðar í nýju frumvarpi sérstakt gjald á nikótínvörur. Frumvarpsdrög hafa verið birt í samráðsgátt en Viðskiptablaðið greinir frá.
Samkvæmt frumvarpsdrögunum stendur til að leggja á 30 króna gjald á hvert gramm af heildarþyngd nikótínvara. Viðskiptablaðið hefur reiknað út að þetta geti falið í sér 450 króna hækkun á dós algengun nikótínpúðum.
Einnig er lagt til að lagt verið 60 króna gjald á hvern millilítra af rafrettuvökvum.
Í frumvarpsdrögunum er ekki farið í grafgötur með að tilgangurinn með gjaldinu sé að sporna við notkun á nikótínvörum. En einnig er gert ráð fyrir því að gjaldið skilið töluverðum tekjum í ríkissjóð, eða 7,5 milljörðum króna.
Frumvarpið sem um ræðir ber titilinn Frumvarp til laga um breytingu á ýmsum lögum um skatta og gjöld. Í 38. grein frumvarpsins segir: „Greiða skal til ríkissjóðs sérstakt gjald af nikótínvörum, vökva í einnota rafrettum og vökva til áfyllingar fyrir rafrettur, sem fluttar eru hingað til lands eða eru framleiddar hér á landi.“ Skal, eins og fyrr segir, gjaldið vera 30 krónur á hvert gramm af heildarþyngd nikótínvöru og 60 kr. fyrir hvern millilítra af rafrettuvökva.
Á blaðsíðu 23 í frumvarpdrögunum segir um notkun á nikótínvörum:
„Þá liggur fyrir að notkun á nikótínpúðum hefur aukist hröðum skrefum hér á landi undanfarin ár og mældist dagleg notkun ungra karlmanna í aldurshópnum 18-34 ára 32% á árinu 2023 en áður var hún nær 20% árið 2020. Á Íslandi hefur notkun á rafrettum einnig verið algengust á meðal ungs fólks þó dagleg notkun hér á landi hafi verið stöðug undanfarin ár, eða um 7% í aldurshópnum 18-34 ára. Um nokkurt skeið hefur verið kallað eftir að stjórnvöld bregðist við þessari útbreiddu notkun meðal ungs fólks á nikótínvöru sem, þrátt fyrir reglur um aldurstakmörk, sýnileikabann, bann við notkun og sölu á tilteknum stöðum, eykst frá ári til árs. Hafa þessi úrræði þótt duga skammt og að þörf sé á að grípa til frekari aðgerða til að sporna við frekari nýliðun meðal barna og ungmenna.“
Er síðan vísað í gjaldtöku á þessum vörum á Norðurlöndunum til samanburðar.
Nikótínvörukaupmaðurinn Jón Þór Ágústsson, sem rekur verslunina King Kong í Auðbrekku, Höfðabakka, Hverfisgötu, Selfossi og Eskifrði, líst afar illa á þetta nýja gjald og telur hér afar bratt farið í hækkunum í einu stökki.
„Þetta er skuggaleg hækkun. Þetta mun þýða að verð á algengum niktótínpúðum mun fara vel yfir þúsund krónur hjá okkur. Það er ansi stór biti að kyngja. Þetta eru vondar fréttir fyrir okkur rekstraraðila á þessum markaði en ekki síður fyrir neytendur. Ég hef skilning á lýðheilsusjónarmiðum en ríkið verður samt að kunna sér hóf í gjaldtöku,“ segir Jón Þór.
Frumvarpsdrögin voru birt í samráðsgátt í gær og ljóst er að þau verða ekki að lögum fyrir kosningar.
