„Svandís Svavarsdóttir nýr formaður Vinstri grænna er að misskilja eigin stöðu og flokks síns í samstarfi við Framsóknarflokkinn og Sjálfstæðisflokkinn. Vinstri grænum var ekki afhent einhliða neitunarvald í ríkisstjórn. Heimild til þingrofs er heldur ekki í höndum Svandísar þótt hún hafi stigið fram og boðað til kosninga áður en kjörtímabilinu er lokið,“ segir Óli Björn í byrjun greinar sinnar og heldur áfram:
„Það þarf ekki að fara eins og köttur í kringum heitan graut. Vinstri grænir undir forystu eins reyndasta og, að því er ég hélt, eins klókasta stjórnmálamanns samtímans hafa í raun bundið enda á stjórnarsamstarfið. Ég efast ekki um að Vinstri grænir trúi því og treysti að samstarfsflokkarnir í ríkisstjórn láti það yfir sig ganga að minnsti flokkurinn taki þingrofsheimildina af forsætisráðherra og setji samráðherrum sínum stólinn fyrir dyrnar í mikilvægum málum,“ segir Óli Björn og bætir við:
„En nú er langlundargeð mitt endanlega þrotið. Framganga Vinstri grænna er með þeim hætti að útilokað er að réttlæta samstarf við þá í ríkisstjórn,“ segir Óli Björn og nefnir hvalveiðimálið í þessu samhengi.
„Þegar þáverandi matvælaráðherra og núverandi formaður Vinstri grænna kom í veg fyrir hvalveiðar sumarið 2023 voru margir kjósendur Sjálfstæðisflokksins ósáttir við að halda samstarfinu við VG áfram. Þessi skoðun átti sér hljómgrunn í þingflokki Sjálfstæðisflokksins en ljóst var að ákvörðun matvælaráðherra gekk gegn lögum, eins og umboðsmaður Alþingis komst að.“
Óli Björn rifjar upp að hann hafi haldið því fram í blaðagrein í júlí að matvælaráðherra hefði kastað blautri tusku í andlit allra þingmanna samstarfsflokka og það væri pólitískur barnaskapur að halda að slíkt hefði ekki áhrif á samstarfið.
„Vantraust mitt í garð Vinstri grænna vegna þessa hafði mikil áhrif á þá ákvörðun mína að segja af mér sem þingflokksformaður fyrir rúmu ári. Þingflokksformaður stærsta stjórnarflokks sem treystir ekki ráðherrum samstarfsflokks getur illa rækt skyldur sínar. Ég verð að viðurkenna að það voru mistök af minni hálfu að hafa ekki gengið lengra. Þegar jafn freklega er gengið gegn stjórnarskrárvörðum atvinnuréttindum og góðri stjórnsýslu er erfitt fyrir þá, sem berjast fyrir atvinnufrelsi, að réttlæta samstarf.“
Óli Björn segir að þegar ákveðið var að Sjálfstæðisflokkurinn tæki höndum saman við Framsóknarflokk og Vinstri græna árið 2017 hafi hann stutt þá ákvörðun heils hugar eins og aðrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins.
„Mér eins og öllum öðrum var það ljóst að samsteypustjórn ólíkra flokka yrði ekki mynduð án sanngjarnra málamiðlana. Allir yrðu að gefa eitthvað eftir og stjórnarflokkarnir þyrftu að „setja sitt mark á stefnuna og standa um leið vörð um grunnstef hugsjóna sinna, þrátt fyrir málamiðlanir“. Þegar þingflokkur Sjálfstæðisflokksins samþykkti að endurnýja stjórnarsamstarfið eftir kosningarnar 2021 var það gert í þeirri trú að byggt væri á trausti og trúnaði.“
Óli Björn heldur því svo til haga að þó hægt sé að gagnrýna ríkisstjórn þessa þriggja flokka fyrir ýmislegt sé vert að nefna að íslensku þjóðfélagi hafi tekist að sigla í gegnum þung efnahagsleg áföll vegna kórónuveirufaraldursins, stríðsátaka í Evrópu og eldsumbrota við Grindavík. Þrátt fyrir þessi áföll hafi lífskjör almennings aldrei verið betri.
Óli Björn benti á það á dögunum að málamiðlanir á milli ríkisstjórnarflokkanna hefðu ekki alltaf endurspeglað þá staðreynd að Sjálfstæðisflokkurinn er fjölmennasti þingflokkurinn á Alþingi og í ríkisstjórn.
„Sáttfýsi okkar sjálfstæðismanna hefði því verið meiri en efni hafa staðið til út frá þingstyrk. Þessi sáttfýsi hefur reynst Sjálfstæðisflokknum dýrkeypt, þrátt fyrir augljósan árangur í efnahagsmálum.“
Óli Björn nefnir svo landsfund Vinstri grænna um liðna helgi þar sem Svandís Svavarsdóttir var kjörin formaður og samstarfsflokkunum, einkum Sjálfstæðisflokknum, voru sendar kaldar kveðjur í ályktunum.
„Hægriöflin (Sjálfstæðisflokkurinn) voru sögð þjóna sérhagsmunum en ekki almannahagsmunum og ala á útlendingaandúð. Gömul úrelt slagorð um auðstéttina og fjármagnsöflin fengu inni í ályktunum fundarins. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins eru sakaðir um undirróður vegna frumvarps um að lækka framlög ríkisins til stjórnmálaflokka,“ segir Óli Björn og vísar orðrétt í ályktun um ríkisstjórnarsamstarfið þar sem segir:
„Til að hægt sé að halda ríkisstjórnarsamstarfinu áfram telur landsfundurinn að takast verði á við þau knýjandi verkefni sem við blasa á félagslegum grunni. Jafnframt telur fundurinn að ganga verði til kosninga með vorinu.“
„Sem sagt: Ríkisstjórnin getur aðeins haldið áfram á forsendum minnsta og veikasta stjórnarflokksins. Slík ríkisstjórn nær aldrei árangri enda búin að missa erindi sitt. Það eina sem hægt er að segja er einfalt og skýrt: Nei, takk.“
