Gunnar Smári Egilsson, fyrrverandi fjölmiðlamaður og einn af stofnendum Sósíalistaflokksins, minnist móður sinnar, Guðrúnar Rannveigar Guðmundsdóttur, með hlýjum orðum á Facebook-síðu sinni í morgun.
Guðrún lést þann 29. mars síðastliðinn 91 árs að aldri, en útför hennar verður í dag frá Hafnarfjarðarkirkju.
Gunnar Smári veitti DV góðfúslegt leyfi til að endurbirta minningarorð sín en óhætt er að segja að þar skrifi hann frá hjartanu. Skrifar hann meðal annars um uppvaxtarár sín, skilnað foreldra sinna, fátæktina í barnæsku og þá staðreynd að hann hafi verið mömmustrákur sem ungur drengur.
Minningarorðin fylgja hér að neðan:
Einu sinni fékk pabbi að gista á Tjarnarstígnum eftir að mamma skildi við hann. Hann svaf í rúminu mínu og svæfði mig með því að strjúka þumlinum eftir handarbakinu á mér. Ég man svo sem ekki mikið eftir mér fyrir þennan tíma. Og engum stundum þar sem pabbi sýndi mér svona friðsæla hlýju. Ég var líklega nýorðinn sex ára. Þetta er eina minningin sem ég á um pabba þar sem ég fann til öryggis, þar sem mér fannst sem hann myndi vernda mig.
Það kom í hlut mömmu að passa upp á mig. Hún gerði það ekki með faðmlögum eða kjassi. Maður getur verið vondur við fólk með því að vera of góður við það, hafði hún eftir mömmu sinni. Hún lét mig frekar heyra það við kvöldverðarborðið, að hún hafi verið alveg hissa á að ég kynni allan textann við She Loves You Yeah Yeah Yeah. Ég hafði skriðið ofan í öskutunnu í leit að góðum hljómburði, lyfti svo lokinu reglulega til að hleypa út tónunum. Þeir bárust til mömmu upp á þriðju hæð í Steindórshúsinu við Seljaveg. Enginn annar hefur hrósað mér fyrir söng.
Mamma skammaði mig ekki. Ekki svo ég muni. Hún skammaði mig ekki einu sinni fyrir að troða mér ofan í öskutunnur. Hún leyndi hins vegar ekki vonbrigðum sínum. Hvers vegna þarftu að skríða niður á Framnesvöll, geturðu ekki gengið þangað eins og önnur börn? Ég útskýrði að ég hefði verið með bíl og hafi þurft að keyra hann alla leiðina. Bílar geta ekki flogið. Ég á bara ekki fleiri bætur á buxurnar þínar, sagði mamma. En svo fann hún leðurbætur. Sem voru fullkomnar í bílaleik.
Það þýddi lítið að kvarta við mömmu. Þeir eiga bágt sem eiga bágara en þú, var viðkvæðið. Þetta hafði hún líka eftir Dórótheu ömmu.
Mamma hefur örugglega grátið þegar hún varð ólétt af mér. Lífið var orðið nógu erfitt. Mamma sagði mér seinna að ég hafi verið hettubarn. Líklega hef ég seinkað skilnaði foreldra minna um nokkur ár. Og árin sem bættust við voru ekki þau bestu.
Og svo fékk hún skrítið og sérlundað barn, sem erfitt var að koma fyrir. Hún tók mig því með sér í vinnuna. Ég fór með henni í Bakarí Jóns Símonarsonar á Bræðraborgarstígnum og gekk frá pöntunum, fékk svo að fara með Magna bílstjóra að keyra þær út. Magni var minn fyrsti mentor, fyrirmynd utan fjölskyldunnar. Þegar við fluttum inn í Ljósheima fór ég eftir skóla til mömmu þar sem hún vann í efnalauginni við Heimakjör og pressaði með henni jakka og straujaði buxur. Þegar ég var níu ára höfðum við mamma verið starfsfélagar í fimm ár.
Ég var mömmustrákur, hafði misst föður minn ungur í brennivínið. Mamma gat ekki leynt því hversu fátæk við vorum, en hún sýndi okkur að það var kannski ekki það versta sem gat komið fyrir. Auðvitað var fátæktin andstyggileg og grimm, en við áttum hvort annað, mamma og strákarnir. Þegar kom kvöldmatur og við settumst til borðs var maturinn kannski fábreytilegur en selskapurinn var frábær, samræðurnar gefandi og allar raunir gleymdust.
Þegar ég eltist sá ég mömmu á þessum tíma með öðrum augum, ekki bara litla drengsins. Mér er nú ljóst að hún var í langvarandi áfalli. Lífið hafði ekki farið eins og hana hafði dreymt um. Ástin hafði svikið hana. Hún talaði alltaf um æsku sína sem gullöld, yljaði sér við sögur svo fólkið sem hún ólst upp með urðu að samferðafólki okkar strákanna. Og ég var eitt af þessum áföllum. Ég gæti auðvitað týnt eitthvað til sem mamma gat ekki veitt mér sem barni, en það eru smámunir í samanburði við það sem hún gaf mér. Og stenst engan samanburð við það sem ég lagði á þessa konu.
Síðast þegar ég sá mömmu vakandi var hún hrædd og vissi ekki hvar hún var né hvað fólkið vildi sem var að sinna henni. Ég spilaði gamalt dægurlag, Senn fer vorið á vængjum yfir flóann, á símann minn og strauk henni með þumlinum eftir handarbakinu, eins og pabbi hafði gert við mig þegar hann gisti á Tjarnarstígnum. Og ég ímynda mér að hann hafi strokið mömmu þegar þau voru ung og lífið sem eilíft vor. Mamma róaðist og horfði á mig, óttinn hvarf úr augunum. Og svo sofnaði hún.
