Dr. Evgenia Ilyinskaya, eldfjallafræðingur,  hefur síðustu tvö sumur unnið við rannsóknir á eldsumbrotunum á Reykjanesi ásamt hópi sérfræðinga. Hún hefur meðal annars safnað sýnum af gasi og svifryki við gosstöðvarnar og greint málma og snefilefni. Á dögunum átti hún leið upp að gosstöðvunum og var stödd við hraunjaðarinn þegar eitthvað glitrandi fangaði auga hennar.  Um var að ræða stóra gyllta útfellingu en Evgenia tók hraunmolann, sem er um 3×3 sentímetrar þvermál, með sér til frekari greiningar.

„Mér fannst þetta aðallega skemmtilegt og ímyndaði mér ekki þá að þetta gæti verið eitthvað óvenjulegt,“ segir Evgenia í samtali við DV. Hún starfar sem dósent í fræðigreininni við háskóla í Leeds og segist hún hafa farið að veita fundinum meira áhuga þegar í ljós kom að samstarfsfólk hennar hafði aldrei heyrt af né séð slíkt áður.

Á dögunum fékk Evgenia síðan steindafræðing til að skoða hraunmolann en sá er meðal annars sérfræðingur í gulli. „Hann gat útilokað ýmislegt, eins og til dæmis að um einhverskonar málningu væri að ræða. Þetta er einhverskonar málmur og hann gat greint að litlar æðar ná inn í bergið sem málning gæti ekki valdið. Hann gat ekki útilokað að um gull væri að ræða,“ segir Evgenia.

Hún segir að næst á dagskrá sé að skoða sýnið í öreindasmásjá sem ætti að geta greint frumefnið og staðfest um hvað sé að ræða. „Það er talsverð bið í það tæki en fólki finnst þetta svo athyglisvert að það er aldrei að vita nema að við fáum einhvern forgang,“ segir Evgenia.

Hún birti færslu um fundinn á Twitter-síðu sinni en þar auglýsti hún meðal annars eftir áliti annarra sérfræðinga um hvort að svona nokkuð hafi fundist annarsstaðar í heiminum. „Ég hef að minnsta kosti aldrei heyrt af slíku,“ segir Evgenia.

Hún útskýrir fyrir blaðamanni að eldgos séu eins og einskonar endurvinnslustöð jarðarinnar. Þar er nánast að finna öll frumefni, þar á meðal verðmæta mála eins og gull og silfur. „Þeir eru hins vegar í svo litlu magni að það er yfirleitt aðeins hægt að greina þá í öreindasmásjá,“ segir Evgenia. Það væri því afar athyglisvert, svo vægt sé til orða tekið, ef að gull hefði safnast saman í svo miklum mæli. „Ég á síður von á því að þetta sé gull. Líklega er þetta einhverskonar óvenjuleg útfelling sem er þó örugglega athyglisverð fyrir okkur vísindamennina, „segir Evgenia.

Áðurnefnd Twitter-færsla hennar hefur vakið talsverða athygli og þar er meðal annars grínast með ýmsar kenningar. Að mögulega hafi einhver ósáttur elskandi hent hring sínum í brennandi hraunið nú eða að um bræddar gulltennur sé að ræða sem gegni lykilhlutverki í óleystu sakamáli. Hver niðurstaðan verður kemur í ljós á næstu vikum.

Beautiful lava forms in Fagradalsfjall 2022 flows. Including… gold? Fool’s gold? I’ve not seen this before, any thoughts from mineralogy experts pic.twitter.com/1qLO3iYVDw

— Dr. Evgenia Ilyinskaya (@EIlyinskaya) September 2, 2022