Helgi Sæmundur Helgason, afabarn myndhöggvarans Ásmunds Sveinssonar, segir í aðsendri grein á Vísi að afkomendum listamannsins sárni mjög sú árás að æru Ásmundar sem að listakonurnar Bryndís Björnsdóttir og Steinunn Gunnlaugsdóttir bera ábyrgð á en þær lýstur því nýverið yfir í viðtali að verk Ásmundar, Fyrsta hvíta móðirin, væri rasískt. Segir Helgi Sæmundur að það sé af og frá enda sé verkinu ætlað að heiðra minningu Guðríðar Þorbjarnardóttur sem talin er vera fyrsta evrópska konan sem ól barn í Ameríku í kringum árið 1000.
Tilefni skrifa Helga Sæmundar er listgjörningur Bryndísar og Steinunnar en þær námu afsteypu af verkinu á brott frá Laugabrekku í Snæfellsnesi og nýttu styttuna í nýtt verk sem nefnist Farangursheimild, með undirtitillinn Fyrsta hvíta móðirin í geimnum, og stendur á bílastæði fyrir utan Nýlistasafnið í Marshall-húsinu í Reykjavík. Þar má sjá styttuna inn í geimflaug.
„Við fögnum því að þetta rasíska verk sé loksins komið af stalli sínum og komið á sinn rétta stað inn í geimflauginni á leiðinni út í geiminn. Henni verður skotið upp og vonandi breytist hún þar í geimrusl sem flýgur í kringum jörðina,“ var haft eftir Steinunni í kvöldfréttum Stöðvar 2.
„Með þessum orðum er vegið harkalega að æru Ásmundar og okkur afkomendum hans sárnar þau mjög. Verkinu er aðeins ætlað að heiðra minningu Guðríðar og þótt titill þess stuði listakonurnar þá hefur hann ekkert með kynþáttafordóma að gera. Augljóst er að vísun til hvíts húðlitar Guðríðar í titli verksins gefur ein og sér ekki tilefni til þeirrar ályktunar að hann feli í sér einhvers konar upphafningu á hennar kynstofni á kostnað einhvers annars. Við sem þekktum Ásmund vitum að það var sannarlega ekki þetta sem vakti fyrir honum við gerð verksins,“ skrifar Helgi Sæmundur.
Hann segir að þessi gjörningur listakvennanna búi til óþægileg hugrenningatengsl við nýleg niðurbrot á styttum í Vesturheimi af herforingjum Suðurríkjanna í þrælastríðinu. „Þar fóru menn sem sannarlega voru rasistar og iðkuðu þann ósóma í störfum sínum. Styttur af slíkum mönnum mega miklu fremur enda sem geimrusl en styttan af Guðríði og Snorra litla,“ skrifar Helgi Sæmundur.
