Eiríkur Örn Arnarson, prófessor emeritus við læknadeild Háskóla Íslands, segir að skima ætti fyrir þunglyndi á unglingastigi grunnskólanna og hjálpa ungmennum sem sýna einkenni að takast á við erfiðar hugsanir. Þetta kemur fram í nýjasta tölublaði Læknablaðsins.

„Stigveldisaukning verður á geðlægð ungmenna í 9. bekk. Kynjamunurinn fer að koma fram en þunglyndi er helmingi algengara meðal stúlkna en drengja. Við 18 ára aldur er talið að um 15% ungmenna hafi lifað meiriháttar lotu geðlægðar,“ segir Eiríkur Örn en hann er ennfremur sérfræðingur í klínískri sálfræði.

Samkvæmt Eiríki er hægt að létta mjög á heilbrigðiskerfinu til lengri tíma með réttum forvörnum.

Eiríkur gerði rannsókn á árangri þess að skima 14-15 ára unglinga fyrir um áratug. Ungmenni með einkenni geðlægðar sátu þá námskeið þar sem þau lærðu meðal annars að snúa neikvæðu hugsanamynstri í jákvætt og árangurinn lét ekki á sér standa.

„Það kom í ljós við eftirfylgd ári eftir námskeiðið að þau sem sátu það ekki, samanburðarhópurinn, voru 5 sinnum líklegri til að hafa þróað með sér lotu geðlægðar á þessu eina ári en hin sem það sátu,“ segir Eiríkur

Hann bendir á mikilvægi forvarna og tekur sem dæmi af flúornotkun hjá tannlæknum og starfi Hjartaverndar. Það sé hins vegar ákveðið misrétti og ekki viðunandi að fólk geti ekki leitað eftir sálfræðiþjónustu á sama hátt og annarri heilbrigðisþjónustu.

Eiríkur hefur fundað með menntamálaráðherrum og heilbrigðisráðherrum um mikilvægi skimana og forvarna þegar kemur að þunglyndi ungmenna en hér á landi hefur ekki verið hefð fyrir forvörnum í þessum málum.

„Þunglyndi er svo algengt og hefur svo mikil áhrif á líf einstaklings og fjölskyldu hans, vini, atvinnurekendur og þjóðfélagið allt. Fyrir kófið var það spá Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar að þunglyndi muni valda næstmestri vanlíðan og óvinnufærni á heimsvísu árið 2030,“ segir Eiríkur.

Hér í nýjasta hefti Læknablaðsins má lesa alla greinina með viðtali við Eirík um þessi mál.

Greinin ber heitið Grípum ungmennin og snúum neikvæðu hugsanamynstri þeirra í jákvætt, – aðferð Eiríks Arnar Arnarsonar