„Ég hef býsna oft stungið niður penna og hneykslast á misheppnuðu kísilveri í Helguvík, sem framan af var kennt við United Silicon. Sem betur fer var þessum mengandi óskapnaði lokað í september 2017 eftir að fjöldi íbúa í Reykjanesbæ hafði veikst af útblæstri verksmiðjunnar – sem allir eru sammála um að standi alltof nálægt íbúabyggð.“
Svona hefst pistill sem læknirinn Tómas Guðbjartsson, sem oft er kallaður Lækna-Tómas, skrifar en hann er allt annað en sáttur með áform um að opna verksmiðjuna á ný.
„Núverandi eigandi, Stakkaberg, sem er í eigu Arionbanki, gefst ekki upp við að reyna að opna verksmiðjuna að nýju. Samt hefur virði hennar verið fært niður í bókum bankans og flestir á því að henni sé best borgið sem brotajárn,“ segir Tómas í pistlinum sem birtist á Vísi.
Í kjölfar þess að bankinn tilkynnti fyrir tæpum tvemur árum hugsanlega endurlífgun verksmiðjunnar skrifaði Tómas harðorða grein um málið. Hann segir umræðuna eitthvað hafa lognast út af eftir umræðuna á þeim tíma. „Nú er Arionbanki aftur mættur með adrenalínsprautu sem ætluð er löngu dauðvona verksmiðju. Ástæðan er eflaust sögulega hátt kísilverð um þessar mundir – sem allar líkur eru á að lækki aftur þegar Covid-faraldrinum líkur,“ segir hann
„Breytingatillögur Stakkabergs á þessu verksmiðjulíki hefur Skipulagsstofnun af óskiljanlegum ástæðum blessað – sem þó réttlætir engan veginn opnun hennar. Þyngst vegur að verksmiðjan er afar mengandi, en á fullum afköstum er talið að hún brenni allt að 150.000 tonnum af kolum á ári. Síðan vilja hvorki íbúar né bæjaryfirvöld í Reykjanesbæ sjá verksmiðjuna – og í staðinn losna við hana – enda bæði heilsuspillandi og ljót.“
Tómas spyr hvort Arion banki ætli virkilega að fara gegn íbúum og bæjaryfirvöldum eins stærsta byggðakjarna á Íslandi og hvort það sé gert með gróðann eingöngu að leiðarljósi?
„Einnig má spyrja hvort opnun verksmiðjunnar samrýmist áformum bankans í baráttunni við loftslagsvandann. Hvar er samfélagslega ábyrgð bankans? Eða er bankinn úlfur í sauðagæru sem á heimasíðu sinni auglýsir græn gildi og skartar bankastjóra sem nýlega var valinn Markaðsmaður ársins? Bankinn skilaði jú methagnaði í krónum talið og telst varla á vonarvöl.
Að lokum spyr Tómas hvort það sé ekki kominn tími á að bankinn forgangsraði öðruvísi. „Er ekki kominn tími til að bankinn forgangsraði með umhverfi og heilsu fólks að leiðarljósi – í stað peninga? Þannig banka held ég að flestir vilji skipta við.“