Blóðmerahald á Íslandi hefur mikið verið í umræðunni síðustu vikur síðan að dýraverndarsamtök afhjúpuðu slæma meðferð blóðmera við blóðtöku hjá ónefndum bændum. Málið hefur meðal annars ratað upp í pontu á Alþingi og hefur þingmaður Flokks fólksins, Inga Sæland, talað fyrir því að blóðmerahald verði með öllu bannað hér á landi.
Aðrir hafa bent á að til séu mannúðlegar leiðir til að halda blóðmerar og þurfi að tryggja að slíkum aðferðum verði fylgt við blóðtöku úr fylfullum hryssum framvegis.
Rósa Líf Darradóttir, læknir, segir þó að vísindin bendi til þess að blóðtaka úr hryssum hér á landi sé í öllum tilvikum dýraníð þar sem magnið af blóði sem sé tekið sé til þess fallið að valda hryssum þjáningu sökum blóðleysis. . Hún ritar um þetta í pistli sem birtist hjá Vísi.
Fyrst bendir Rósa á að reikna megi með að hestar hafi um 75-80 ml af blóði fyrir hvert kíló líkamsþyngdar. Íslenski hesturinn sé að meðaltali 350 kíló að þyngd og því megi áætla heildarblóðmagn um 26-28 lítra. Við blóðtöku hér á landi megi fjarlægja fimm lítra af blóði vikulega úr hryssum yfir tveggja mánaða tímabil eða alls um 40 lítra. Um 18,5 prósent heildarmagns blóðs sé fjarlægt í hverri blóðtöku.
Rósa Líf setur þetta í samhengi við blóðgjöf mannfólks.
„Til samanburðar má geta þess að karlmenn gefa um 9% af blóði sínu við blóðgjöf eða 450 ml af þeim 5 lítrum sem eru í mannslíkamanum. Fyrir heilbrigðan karlmann tekur það 4-8 vikur að vinna upp þetta blóðtap. Þeir mega því gefa blóð á þriggja mánaða fresti. Konur mega gefa blóð á fjögurra mánaða fresti en þungaðar konur mega aldrei gefa blóð. Ástæðan fyrir því er að einn algengasti fylgikvilli meðgöngu er blóðleysi. Miðað við þekkingu mína á blóðhag manna á ég í erfiðleikum með að trúa því að blóðtakan hafi engin áhrif á hryssurnar og er ég sannfærð um hryssurnar finni fyrir þessum blóðmissi.“
Rósa segir að því fylgi þjáning að glíma við blóðleysi. Einkenni séu meðal annars hraður hjartsláttur, kuldatilfinning, hungur, þorsti, þreyta, svimi, slappleiki og mæli. Einkennin séu einnig meiri þegar um hraðan blóðmissi sé að ræða.
„Ætla má að erfitt sé fyrir fylfulla meri sem folald gengur undir að vinna upp þetta blóðtap.“
Rósa segir að Ísteka hafi fullyrt að margítrekaðar rannsóknir hafi sýnt fram á að blóðgjafirnar væru hryssum að skaðlausu. Rósa hefur reynt að kalla eftir nánari upplýsingum um þær rannsóknir bæði frá Ísteka sem og MAST en engin svör fengið.
„Sömu sögu er að segja af samskiptum við þingmenn sem vitnað hafa til rannsókna í andsvörum sínum við frumvarpi um bann blóðmerabúskapar. Enginn hefur getað bent mér á þessar rannsóknir.“
Rósa segir að hún hafi þó fundið rannsóknir sem hafi farið fram erlendis. Þar komi fram að ekki megi fjarlægja meira en 6,1 lítra á tveggja vikna fresti hjá merum sem eru töluvert stærri en íslenski hesturinn, eða um 1000 kg. Það sé magnið sem fjarlægja megi án þess að raska lífeðlisfræðilegu jafnvægi líkama hestsins.
Rósa vísar í fleiri rannsóknir sem allar eiga það sammerkt að niðurstaða þeirra er að blóðtaka megi mest vera á bilinu 7,5-10 prósent af heildarmagni í einni töku. En hér á landi sé umtalsvert meira magn tekið í einu.
Rósa efast því um að Ísteka sé að vísa í áreiðanlegar rannsóknir og telur yfirlýsingar fyrirtækisins ótrúverðugar.
„Í ljósi vísindarannsókna sem hér hefur verið vitnað til eru fullyrðingar Ísteka ótrúverðugar. Blóðtaka á vegum fyrirtækisins er langt yfir ráðlögðum mörkum og útilokað að ætla að neikvæð áhrif á heilsu hryssanna séu engin.“
Eins furðar Rósa sig á því að MAST hafi engin gögn birt þrátt fyrir að hafa sagt fjölmiðlum að slík gögn séu til hjá þeim.
„Það vekur undrun mín að ennþá hafi engin gögn verið birt. MAST hefur nú svarað fjölmiðlum og segist hafa þau gögn undir höndum en einhverra hluta vegna ekki ennþá gert þau opinber.
Hvernig er hægt að réttlæta þessar blóðtökur ef þær stangast á við vísindin? Hvernig má það vera að við leyfum okkur að ganga mikið lengra en verklagsreglur um blóðtökur hrossa leggja upp með?“
Því skorar Rósa á MAST og Ísteka að birta þessar meintu rannsóknir fyrir almenningi því það sé ólíðandi í vísindastarfi að vitna í rannsóknir en færa ekki fram heimildir.
