UNICEF, Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna, fagnar í dag 75 ára afmæli. Í tilkynningu frá stofnuninni kemur fram að afmælinu sé fagnað í skugga heimsfaraldurs Covid-19 sem hafi grafið undan nær öllum framförum í þágu barna síðustu áratugi. Heimsfaraldurinn sé einfaldlega erfiðasta áskorunin í sögu UNICEF.
Stoðum er rennt undir þessar fullyrðingar í nýrri skýrslu – Preventing a lost decade: Urgent action to reverse the devastating impact of COVID-19 on children and young people – sem birtist í dag. Í henni kemur fram að um hundrað milljón fleiri börn lifi nú við fjölþætta fátækt. Auk fátæktar eru afleiðingar Covid-19, skert heilbrigðisþjónusta, aðgengi að menntun, næringu, barnavernd og geðheilbrigðisþjónustu. Réttindum barna er ógnað nú sem aldrei fyrr.
„Í gegnum tíðina hefur UNICEF lagt grunn að heilbrigðara og öruggara umhverfi fyrir börn um allan heim með frábærum árangri fyrir milljónir barna. Þessum árangri er nú ógnað,“ segir Henrietta Fore, framkvæmdastjóri UNICEF, í tilefni útgáfu skýrslunnar.
Stærsta ógnin við réttindi barna
„Heimsfaraldur COVID-19 er stærsta ógn við framfarir í þágu barna í 75 ára sögu okkar. Fleiri börn á heimsvísu búa nú við hungur, ofbeldi, misnotkun, fátækt, skert aðgengi að menntun, heilbrigðisþjónustu, matvælaöryggi og grunnþjónustu. Staða barna hefur tekið mörg skref aftur á bak.“
Í skýrslunni kemur fram að börnum sem búa nú við fjölþætta fátækt vegna heimsfaraldursins hefur fjölgað um 100 milljónir eða sem nemur 10 prósenta aukningu frá árinu 2019. Samkvæmt niðurstöðu skýrslunnar er áætlað, jafnvel þó miðað sé við bestu mögulegu sviðsmyndina, að það muni taka sjö til átta ár að ná jafnvægi í þeim fjölda barna sem búa við fátækt og endurheimta þá stöðu sem var fyrir heimsfaraldur COVID-19.
Meðal annarra niðurstaðna skýrslunnar eru að börnum sem búa á heimili þar sem fjárhagsleg fátækt ríkir hefur fjölgað um 60 milljónir frá því fyrir heimsfaraldurinn og að árið 2020 hafi 23 milljónir barna misst af grunnbólusetningum eða fjórum milljónum fleiri börn en árið 2019.
Aðrar niðurstöður:
Stödd á krossgötum
En ekki eru allar ógnir sem steðja að réttindum barna tengdar COVID-19. 426 milljónir barna, nærri eitt af hverjum fimm börnum, búa á átakasvæðum. Þörf á mannúðaraðstoð er í 80% tilfella tengd átökum. Aukinheldur búa 1 milljarður barna í löndum sem eru í mikilli hættu vegna áhrifa hamfarahlýnunar. Það er því óhætt að segja að skýrsla þessi dragi upp ansi dökka mynd. UNICEF ætlar sér þó nú, sem endranær, að halda áfram þrotlausri baráttu sinni gegn þessari þróun og í þágu réttinda barna.
„Á tímum heimsfaraldurs, aukinna átaka og hamfarahlýnunar hefur aldrei verið mikilvægara að setja börnin í fyrsta sætið,“ segir Henrietta Fore.
„Við erum stödd á krossgötum. Á meðan við höldum áfram að vinna með stjórnvöldum, styrktaraðilum og öðrum stofnunum um allan heim í að kortleggja sameiginlega vegferð okkar til næstu 75 ára, þá verðum við að auka fjárfestingu í málefnum barna. Setjum fjárfestingu í börnum í fyrsta sætið og niðurskurð í málefnum barna í það síðasta. Loforð okkar um bætta framtíð er byggt á grunni þess hvað við setjum í forgang í nútíðinni.“