Steinunn Anna Sigurjónsdóttir, sálfræðingur og stjórnandi á Litlu kvíðameðferðarstöðinni, reifaði barnaverndarmál í pistli á Vísir.is í gær. Þar gerir Steinunn meðal annars að umfjöllunarefni mál sem kom upp í stórum Facebook-hópi snemma á þessu ári og varðaði tilkynningu til barnaverndar sem virtist tilhæfulaus. DV fjallaði um þetta mál:
Steinunn bendir á að oft þegar tilkynnt sé til barnaverndar hafi viðkomandi grun um að aðstæður barnsins séu ekki í lagi, en enga vissu. Því sé eðlilegt að ekki sé alltaf fótur fyrir þeim grunsemdum sem vakna hjá þeim sem tilkynnir:
„Stundum finnst okkur augljóst að tilkynna þurfi til barnaverndar. Til dæmis ef við komum að áfengisdauðu foreldri heima með lítil börn eða ef barn mætir með stóran marblett á auga og segir að mamma sín hafi kýlt sig. Ég hef samt heyrt af sambærilegum atvikum þar sem enginn sendi tilkynningu til barnaverndar.
En skoðum frekar þau atvik þar sem grunur vaknar um að eitthvað gæti verið í ólagi í aðstæðum eða hegðun barns, en við erum ekki viss. Hvað ef barn mætir ítrekað of seint í skólann, er stundum ekki með nesti, gengur illa að sinna heimalestri og er oft illa klætt í útiveru? Hvað ef þú sérð föður missa stjórn á skapi sínu við barn í Kringlunni og grípa harkalega í handlegginn á því? Er þetta tilkynningaskylt? Er um að ræða undantekningu eða reglu? Eru aðstæður ennþá verri heima? Hvað skal gera? Tilkynna? Tala við foreldrið? Eða bíða bara og sjá til?
Tilkynningar til barnaverndar snúast oftar en ekki um óvissu, enda eru þær tilkynningar um grun, ekki ásakanir fyrir dómstólum. Þú ert að vita að óvissa sé til staðar og biðja um að kannað verði hvort að ástæða sé til afskipta. Þú átt ekki að reyna að leysa úr þessari óvissu eða bíða eftir að hún leysist áður en þú tilkynnir. Barnavernd er könnunaraðilinn, ekki þú. Þegar við erum óviss um hvort við eigum að tilkynna, ER ástæða til að tilkynna. Það er óvissan sem þú ert að tilkynna, ekkert annað.“
Ljóst er að Steinunni þykir ekki rétt að fordæma þá sem tilkynna til barnaverndar án þess að grunsemdir þeirra fáist staðfestar. Mörg börn þurfi á afskiptum barnaverndar að halda en fái ekki aðstoð af því enginn taldi sig nægilega vissan í grunsemdum sínum til að tilkynna. Síðan segir Steinunn, og beinir orðum sínum til foreldra sem tilkynntir eru til barnaverndar að ósekju:
„Þess vegna vil ég biðla til foreldra sem eru tilkynntir til barnaverndar að ósekju að verða ekki reiðir og byrja að sakast við tilefnið eða þann sem tilkynnti, heldur muna að til þess að grípa sem flest börn sem á þurfa að halda verða óhjákvæmilega sumir foreldrar tilkynntir vegna einhvers sem reynist ekki þarfnast afskipta. Barnavernd er ekki gamla grýlan sem sumar eldri kynslóðir hafa reynslu af, sem betur fer. Ég hef unnið á skólaskrifstofu, heilsugæslu og á sálfræðistofu með börnum og foreldrum í ellefu ár og hitt margar fjölskyldur sem njóta aðstoðar og stuðnings barnaverndar. Hættum að skrýmslavæða barnavernd eða líta á tilkynningu sem áfellisdóm.“
Pistill Steinunnar Önnu Sigurjónsdóttur
