Um helgina birtust vegfarendum um vestanverða Sæbraut nýtt götulistaverk. Málað hafði verið yfir „graffið,“ eða veggjakrotið sem prýtt hafði vegg sem gengur út úr Sjávarútvegshúsinu og þvert á stærðarinnar bílaplan með svartri málningu og hvítir stafir yfir með áletruninni: „Hvar er nýja stjórnarskráin?“ Það vakti svo enn meiri furða þegar vaskir menn með háþrýstidælu mættu strax á mánudagsmorgun og hófu þrif á nýrri veggjamynd. Þótti mörgum það skjóta skökku við enda hafði veggjakrot sem flestir gátu sammælst um að lítil prýði væri af fengið að standa á þessum sama vegg í áraraðir án afskipta.
Þarna var reyndar viss saga að endurtaka sig, því árið 2017 var málað yfir tveggja ára gamalt listaverk sem málað hafði verið á suðausturgafl hússins árið 2015 í tengslum við Iceland Airwaves hátíðina það ár. Verkið var eyðilagt fyrir tilstillan Hjörleifs Guttormssonar, fyrrum Alþingismanns Alþýðubandalagsins og íbúa miðbæjarins, sem kvartað ítrekað yfir því. Árið 2018 var svo ráðist í hugmyndasamkeppni um nýtt verk á þennan frægasta málverkastriga landsins. Sigraði þá keppni tillaga listamannsins Söru Riel, „Glitur hafsins,“ sem prýðir nú gaflinn umtalaða.
Í gær mættu svo hópur 20-30 einstaklinga og hófu vinnu við endurreisn listaverksins útstrokaða, í þetta sinn á trévegg aftan við steinvegginn sem þrifinn var. Athygli vakti að það tók hópinn um fjórar klukkustundir að mála skilaboðin á vegginn, en háþrýstidælumenn tvo daga að þrífa hinn vegginn.
Listamaðurinn þjóðkunni og prófessor í grafískri hönnun við Listaháskóla Íslands, Goddur, sat í þeirri dómnefnd. DV tók Godd á tal og spyrði hvað honum fyndist um atburði síðustu daga.
Aðspurður um mörk veggjakrots og listar svarar Goddur, nokkuð hraustlega, „The writing on the wall, veggjamyndir, hafa fylgt manninum í þúsundir ára og allt aftur til hellamynda. Eitt er það þó sem ég hef engan smekk fyrir, og það eru svokölluð „tags,“ þar sem menn eru að merkja nafnið sitt eða dulnefni sitt með tússpennum til dæmis. Þar eru á ferðinni sjálfumglaðir hrokatittir sem eru ýmist fullir eða á dópi í einhverskonar tapaðri sjálfsleit. Á bak við það er bara skemmdarfýsn og sjálfgefið að þetta er bara drasl.“
„Hitt er svo,“ hélt Goddur áfram, „að það er kúltur á bakvið veggjalist, og til eru margar flottar bækur, íslenskar bækur, um rjómann af þessu, til dæmis eftir Þórdísi Claessen, sem tekur þetta vel fyrir,“ útskýrir Goddur og ljóst á talanda hans að hann beri mikla virðingu fyrir vandaðri veggjalist.
En hvað með nýjasta verkið við Sjávarútvegshúsið? Þar segir Goddur að séu á ferðinni vandaðir listamenn sem eigi margar fallegar myndir víðsvegar um borgina: „Þau hafa gert falleg verk til dæmis uppi í Þingholtunum við Eldsmiðjuna. Hvað þessi skilaboð varðar, „Hvar er nýja stjórnarskráin,“ þá hangir eitthvað göfugra á bakvið það, einhverskonar sannfærandi máttur, og jafnvel pólitískur máttur. Nú mælist hvað, 60 prósent þjóðarinnar fylgjandi þessari stjórnarskrá, og má þá ekki ráða að 60% þjóðarinnar sé á bakvið þessi skilaboð líka?“
Á þessum tímapunkti í samtali blaðamanns við Godd hefur samtalið tekið á sig verulega heimspekilegan blæ. Aðspurður hvort ekki sé eðlismunur á „graffi,“ það er að segja almennu veggjakroti sem flestir geta sammælst um að sé til ama, og þrælpólitískum skilaboðum sem þessum, og ef eðlismunur sé á þessu tvennu, hvort ólík viðbrögð stjórnvalda sé ekki að vissu leyti réttlætanlegur. „Jújú, auðvitað má velta því fyrir sér. Eins má spyrja, hvar liggur munurinn á drasli og einhverju sem skiptir raunverulega einhverju máli. Um það má deila og hver hefur sínar hugmyndir um það. Eins og klámið þá þekkirðu það þegar þú sérð það, en er illskilgreinanlegt. Ef eitthvað er drasl, þá er það jafnframt ljóst hverjum sem það vill sjá,“ segir Goddur.
