Þá segja margir heimildarmenn að stjórnun innan stofnunarinnar sé ákaflega slæm og ómarkviss. Sumir sögðu að þar væri nánast ógnarstjórn þar sem starfsfólki hafi verið sagt upp og starfslokasamningar gerðir við starfsmenn sem ekki voru stjórnendum þóknanlegir til þess eins að losna við þá. Starfsandinn er sagður í allra lægstu lægðum og stjórnendur geri ekkert til að reyna að bæta úr því. Einnig kom fram að vinnustaðasálfræðingar hafi verið að störfum innan Fiskistofu til að reyna að bæta ástandið.
Heimildarmenn DV segja að starfsandinn innan Fiskistofu sé í molum. Þar sé beitt einhvers konar ógnarstjórnaraðferð sem yfirmennirnir, sem eru staðsettir á Akureyri, Hafnarfirði og Hornafirði, noti en þeir eru sagðir mjög harðir og mjög illa liðnir. Kom fram að fólki væri sagt upp störfum fyrir litlar sakir og sumir hafi verið neyddir til að skrifa undir starfslokasamning ef þeir létu ekki nægilega vel að stjórn og hefðu aðrar skoðanir en yfirmennirnir. Vel er fylgst með starfsfólki og því ekki treyst einn þumlung. Sem dæmi um þetta var nefnt að búnaður hafi verið settur í alla bíla stofnunarinnar til að hægt væri að fylgjast með notkun þeirra.
Eyþór Björnsson fiskistofustjóri staðfestir að búnaðurinn hafi verið settur í bílana.
„Fiskistofa hefur, líkt og margir vinnuveitendur sem eru með bifreiðar í rekstri, sett upp ferilvöktunarkerfi í bifreiðar stofnunarinnar. Tilgangur vöktunar er að stuðla að hagkvæmum rekstri bifreiða Fiskistofu, tryggja umferðaröryggi almennt og öryggi þeirra sem ferðast í bifreiðum stofnunarinnar, að halda aðgengilegum gögnum sem nýst geta vegna ágreinings um atvik sem tengjast eignatjóni eða ætluðu tjóni vegna notkunar þeirra og til að skipuleggja veiðieftirlit stofnunarinnar.“
Stjórnunin á veiðieftirlitssviði er sögð léleg og afraksturinn lítill sem enginn. Það er í góðu samræmi við skýrslu Ríkisendurskoðunar um þá erfiðleika sem Fiskistofa á við að etja í eftirliti, það virðist ekki eingöngu regluverkinu um að kenna. Starfsandinn er sagður gríðarlega slæmur og yfirmennirnir úr takti við raunveruleikann.
Sem dæmi um stjórnunarhætti var bent á að veiðieftirlitsmenn hefðu verið sendir til að kanna hvort farþegum á hvalaskoðunarbátum, sem gerðir eru út frá Reykjavík, væri boðið að veiða á stöng í þessum ferðum. Það tók eftirlitsmennina klukkustund að komast að því að svo er ekki. Þeir tilkynntu þetta til yfirmannsins sem hafði skipulagt eftirlitið og fengu þau fyrirmæli að þeir skyldu samt sem áður hanga niðri við Reykjavíkurhöfn það sem eftir lifði vinnudagsins til að fylgjast með þessu.
Þá hefur verið mikill kurr innan stofnunarinnar vegna jólahlaðborðs hennar sem var haldið í Reykjavík í desember. Þar var starfsfólki boðið til veislu í hádegi á föstudegi, sem er að sögn nýbreytni því þetta hafi alltaf verið að kvöldi til. Eftirlitsmenn á suðvesturhorninu vildu ekki mæta í hádeginu því að samkvæmt samningi þeirra við Fiskistofu fá þeir greidda yfirvinnu eftir hádegi á föstudögum og vildu ekki missa hana. Þetta fór að sögn mjög illa í yfirmenn veiðieftirlitssviðsins sem fyrirskipuðu þeim í staðinn að vera við eftirlit til klukkan 19 og að því loknu skyldu þeir skila bílum stofnunarinnar í höfuðstöðvar hennar í Dalshrauni. Venjan er að þeir fari heim á bílunum til að þeir geti mætt beint til eftirlitsstarfa á vettvangi næsta vinnudag. Eftirlitsmennirnir litu einfaldlega á þetta sem hefnd vegna þess að þeir vildu ekki verða af tekjum til að mæta á jólahlaðborðið. Heimildarmenn segja að ýmislegt á borð við þetta einkenni stjórnunina innan stofnunarinnar. Heimildarmenn segja að í þau fáu skipti sem brotamál koma upp á veiðieftirlitssviði þá fari mikil vinna í gang á sviðinu við að búa til leiðbeiningar varðandi meðferð slíkra mála, athyglin hverfi frá hinu meinta broti og allt ferlið snúist um að útbúa leiðbeiningar. Lítið er sagt um beinar aðgerðir í eftirlitinu, enginn áhugi virðist vera á því að slíku sé sinnt. Ekki sé lagt út í neinar stórar aðgerðir eins og gert var fyrir nokkrum árum þegar eftirlitið virtist skila árangri og komið var upp um nokkur stór mál á tiltölulega skömmum tíma.
Heimildir DV herma að vinnustaðasálfræðingar hafi verið fengnir til aðstoðar til að reyna að bæta andann innan stofnunarinnar. Eyþór staðfestir að svo sé.
„Vinnustaðasálfræðingur hefur komið á Fiskistofu og haldið fyrirlestur og fræðslu fyrir starfsfólk. Einnig eru dæmi um að vinnustaðasálfræðingur hafi verið fenginn til að vinna með Fiskistofu í tilteknum málum. Dæmi má nefna þegar tilkynnt var um flutning höfuðstöðva Fiskistofu til Akureyrar og útlit var fyrir að stór hluti starfsmanna myndi missa vinnuna að þá fékk stofnunin vinnustaðasálfræðing til liðs við sig til að styðja við starfsfólk.“
Hefur flutningur Fiskistofu til Akureyrar gefið góða raun að þínu mati og hefur hann verið hagkvæmur?
„Flutningur höfuðstöðva Fiskistofu til Akureyrar tókst vel. Að öðru leyti vísar Fiskistofa í skýrslu um flutninginn sem stofnunin birti á heimasíðu sinni 12. febrúar.“
Í þeirri skýrslu kemur meðal annars fram að kostnaður vegna starfsloka og þjálfunar nýrra starfsmanna hafi verið 59 milljónir, beinn kostnaður vegna flutninganna 118,5 milljónir og annar skammtímakostnaður 28 milljónir.
Heimildarmenn sögðu að starfsmenn Fiskistofu ferðist gríðarlega mikið innanlands og utan. Almennir starfsmenn ferðast þó aðallega innanlands því það eru nær eingöngu stjórnendur sem fara í utanlandsferðir og eru þær sagðar mjög margar. Höfðu sumir á orði að ferðalög yfirmanna væru óhófleg og eins og ekki væri fylgst með þessu. Það er ekki nóg með að það þurfi að greiða flugferðir vegna þessara ferðalaga því einnig þarf að greiða starfsfólki dagpeninga og eru sumir yfirmenn að sögn með háar upphæðir í dagpeninga á ári hverju. Var rætt um að upphæðirnar hlypu á milljónum hjá sumum.
Samkvæmt upplýsingum af vefsíðunni opnirreikningar.is, sem er upplýsingasíða um útgjöld ríkisins, þá greiddi Fiskistofa Flugfélagi Íslands tæpar 5,8 milljónir fyrir flugferðir frá 20. mars á síðasta ári fram að áramótum. Frá síðustu áramótum og fram til 26. febrúar var búið að greiða flugfélaginu tæpa eina milljón. Á sama tíma nam kostnaðurinn við ferðir með flugfélaginu Erni rúmlega 200.000 krónum og á síðasta ári, frá 20. mars til áramóta, fékk Ernir rúmlega 800.000 krónur fyrir flugferðir starfsmanna Fiskistofu. Aðeins er hægt að sjá reikninga ríkisstofnana ár aftur í tímann á vefsíðunni og því er miðað við 20. mars. Það er því ekki óvarlegt að áætla að stofnunin greiði hátt í 10 milljónir á ári fyrir flugferðir starfsmanna innanlands. Það er ekki óeðlilegt að starfsmenn þurfi að ferðast á milli, sérstaklega með tilliti til þess að höfuðstöðvar stofnunarinnar eru á Akureyri en önnur stjórnsýsla sem tengist henni er á höfuðborgarsvæðinu. Heimildarmenn DV segja að ferðalögin séu hins vegar mun fleiri en þörf sé á og benda á að stofnunin eigi fyrirtaks fjarfundabúnað sem hægt sé að nota ef vilji sé fyrir hendi.
Aðspurður um upphæð dagpeninga Fiskistofu á síðasta ári segir Eyþór:
„Sem kunnugt er sinnir Fiskistofa eftirliti um allt land sem krefst talsverðra ferðalaga og fjarveru veiðieftirlitsmanna frá heimili. Einnig kalla ýmis önnur verkefni, svo sem fundir og samstarfsverkefni innanlands, ferðalaga með tilheyrandi kostnaði. Dagpeningar vegna verkefna innanlands voru á síðasta ári 33,2 milljónir. Einnig eru Fiskistofu falin verkefni sem fela í sér samstarf og samskipti milli ríkja, til dæmis vegna samstarfssamninga við systurstofnanir, samstarfsverkefni varðandi fiskveiðistjórnun og eftirlit, miðlun upplýsinga og milliríkjasamninga svo eitthvað sé nefnt. Dagpeningar vegna verkefna erlendis á síðasta ári voru 6,3 milljónir.“
Í heildina gera þetta 39,5 milljónir.
Samkvæmt upplýsingum á heimasíðu Stjórnarráðsins þá nema dagpeningar ríkisstarfsmanna nú 26.000 krónum á sólarhring fyrir gistingu og fæði. Mun hærri upphæð er greidd fyrir ferðalög erlendis. Það er vitað mál að dagpeningarnir duga vel fyrir gistingu og fæði og því hægt að eyða mun minna í gistingu og fæði en sem nemur upphæð dagpeninga. Heimildarmenn DV segja að yfirmenn Fiskistofu ferðist mjög mikið og fái háar fjárhæðir greiddar í dagpeninga. Nefnt var að varla mætti opna glugga á skrifstofum Fiskistofu í Dalshrauni án þess að yfirmaður frá Akureyri gerði sér gagngert ferð til Hafnarfjarðar til að kanna hvort glugganum hefði síðan verið lokað. Þetta var einnig sagt eiga við á hinn bóginn, yfirmenn í Hafnarfirði og Höfn í Hornafirði séu iðnir við að gera sér ferðir til Hafnarfjarðar og Akureyrar.
Umfjöllun verður haldið áfram í næstu viku í helgarblaði DV.
