fbpx
Fimmtudagur 24.apríl 2025
Fókus

Allur óþarfi bannaður

Kristinn H. Guðnason
Laugardaginn 6. október 2018 21:00

Spegillinn 1948 Grín hent að skömmtunarkerfinu.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Innflutningshöft voru ekki ný af nálinni á Íslandi þegar kreppan mikla læddist hingað árið 1930. Allt frá upphafi fyrri heimsstyrjaldar árið 1914 höfðu gjaldeyris- og innflutningstakmarkanir verið virkar. En árið 1930 hríðféll verð á útflutningsvörum Íslands og brugðu stjórnvöld þá á það ráð að takmarka allan innflutning á „óþarfa varningi.“

Þann 3. október árið 1931 setti ríkisstjórn Framsóknarflokksins reglugerð um að skilaskyldu gjaldeyris til banka. Þann 23. sama mánaðar var sett reglugerð í atvinnumálaráðuneytinu um innflutningsbann sem heimilt var samkvæmt eldri lögum.

Sem dæmi um óþarfa sem bannað var að flytja inn mátti nefna kjöt, smjör, fisk, ávexti, brauð, sælgæti, ilmvötn, hljóðfæri, grammófónplötur, málverk, bifreiðar, skófatnað, tilbúinn fatnað, silki, kvikmyndir, tóbak, skartgripi, sápu, húsgögn og margt fleira. Listinn var reyndar svo langur að fljótlegra væri að telja upp hvað var ekki á honum. Á þessu eina ári hafði innflutningur reyndar þegar hrunið um þriðjung, úr 60 milljónum í 40.

Stjórnin fylgdi þessu eftir og var kaupmönnum gert skylt að gefa sérstakri innflutningsnefnd nákvæmar skýrslur á birgðastöðu þeirra af framan töldum vörum. Brot gegn banninu gat varðað sektum allt að 100 þúsund krónum. En hægt var að fá undanþágur að vissum skilyrðum uppfylltum.

Kreppan varði hér út áratuginn en árið 1939 var nær helmingur varningsins settur á svokallaðan frílista og undanþeginn banni. Þegar stríðið skall á og Bretar hernámu landið voru höftin fljótlega hert aftur. Haftastefnan markaði næstu áratugi og landsmenn þurftu að fylla út skömmtunarmiða til að kaupa sér gúmmístígvél eða spariglös svo að dæmi séu tekin. Á sjötta áratugnum slaknaði á höftunum og árið 1960 voru um 60 prósent innflutnings gefin frjáls.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Fókus
Fyrir 4 dögum

„Ég þrái að fólkið upplifi ekki að það sé ósýnilegt, að það skynji að við virkilega sjáum það“

„Ég þrái að fólkið upplifi ekki að það sé ósýnilegt, að það skynji að við virkilega sjáum það“
Fókus
Fyrir 4 dögum

Skilaboð Ragnhildar til þeirra sem sýna trans fólki fordóma

Skilaboð Ragnhildar til þeirra sem sýna trans fólki fordóma
Fókus
Fyrir 6 dögum

Skripo: Lífleg og vinsæl málverkasýning í Epal

Skripo: Lífleg og vinsæl málverkasýning í Epal
Fókus
Fyrir 6 dögum

Dimmey Rós og kærastan hennar hafa orðið fyrir fordómum á Íslandi – „Stundum var fólk bara hlæjandi að benda“

Dimmey Rós og kærastan hennar hafa orðið fyrir fordómum á Íslandi – „Stundum var fólk bara hlæjandi að benda“
Fókus
Fyrir 1 viku

Benóný eða Benjamín, hvor er það?

Benóný eða Benjamín, hvor er það?
Fókus
Fyrir 1 viku

Vinsælt kántríband mætir í Hörpu beint frá Royal Albert Hall

Vinsælt kántríband mætir í Hörpu beint frá Royal Albert Hall