Englendingar hófu að sigla hingað til lands í upphafi fimmtándu aldar og í áratugi sátu þeir svo til einir að bæði verslun og skreiðarveiðum í mikilli óþökk Danakonungs. Um 1470 fengu þeir hins vegar samkeppni þegar þýsk skip fóru að venja komur sínar hingað. Það mætti segja að fyrsta blóðdropanum hafi verið spillt árið 1467 þegar Englendingar drápu hirðstjórann Björn ríka Þorleifsson árið 1467 en hann hafði fengið það hlutverk að hefta ólöglega verslun Englendinga við strendur Íslands. Björn gekk að Englendingum á verslunarstöð þeirra á Rifi á Snæfellsnesi og endaði sá bardagi með mannfalli Íslendinga en sonur Björns var tekinn til fanga.
Englendingar voru með verstöðvar víða um land, þar af mjög öflugar á Suðurnesjum. En þýskir Hansakaupmenn komu sér upp bækistöð í Hafnarfirði og nutu þeir velvildar Dana enda þýsku borgríkin hliðholl Danmörku í alþjóðastjórnmálunum. Það sem flækti stöðuna á Íslandi voru viðskiptatengsl hinna þriggja þjóðanna sem voru náin. En átökin uxu dag frá degi og árið 1518 skarst í brýnu milli Englendinga og Þjóðverja í Hafnarfirði. Skærur og sjórán voru tíð, sérstaklega af hálfu Englendinga og tjón Hansamanna töluvert, bæði í mannslífum og varningi. En umsvif Þjóðverja jukust dag frá degi og þeir vildu rétta sinn hlut.
Í mars árið 1532 sigldi skipstjóri að nafni Ludtkin Schmidt til Íslands, ásamt 30 manna vopnaðri áhöfn, og kom að Básendum á vestanverðu Reykjanesi þar sem hann hugðist vera í höfn um sumarið. Síðar komu tveir enskir skipstjórar, Thomas Hammond og John Willer, með samanlagt 140 manna lið að höfn í Básendum. Ákváðu þeir að ráðast á Schmidt og taka höfnina af honum og sögðust ætla að bjóða Íslendingum upp á „Þjóðverjakjöt“ eftir sigurinn.
En Schmidt sá hvað var í uppsiglingu og náði að safna 80 manna liði bæði Þjóðverja og Íslendinga. Englendingar létu til skarar skríða í orrustunni um Básenda 2. apríl 1532. Skip Willer hóf skothríð á skip Schimdt og skip Hammond, sem lá við festar, fylgdi á eftir. Skip Schmidt laskaðist við þetta en menn hans náðu að losa skip Hammond sem rak stjórnlaust upp í fjöruna og strandaði þar.
Komið var á vopnahléi um stund og Englendingar reyndu að losa skipið en þá veittust Þjóðverjar aftur að þeim og yfirbuguðu þá þrátt fyrir að vera færri. Þegar ljóst var að Englendingar hefðu ekki sigur, gáfust þeir upp og buðu góss sitt og skip til að bjarga lífi sínu. Skömmu síðar reyndu Englendingar aftur að ná yfirhöndinni en voru samstundis yfirbugaðir og nokkrir drepnir.
Englendingar voru neyddir til að greiða skaðabætur og fjórum þeirra, sem taldi voru bera ábyrgð á ofbeldisverkum, var refsað á staðnum. Tveir þeirra misstu höfuðið og tveir voru pyntaðir illa og skildir eftir fatalausir. Þeir sem lifðu af máttu sigla á öðru skipinu til Grindavíkur, en þar var síðasta höfnin sem Englendingar réðu yfir á Suðurnesjum.
Enski kaupmaðurinn John Breye kom að landi í Grindavík vorið 1532 og frétti af orrustunni í Básendum. Því lét hann byggja virki til að vernda höfnina ef Þjóðverjar og Íslendingar skyldu ráðast að honum. Breye var óþreyjufullur og yfirgangssamur við Íslendinga þetta vor. Tveir menn, Ketill Jónsson og Þorgrímur Halldórsson, lentu sérstaklega illa í Breye. Hann tók góss og búfénað af þeim með ofbeldi, batt þá og píndi. Öðrum manni, Þórði Guðmundssyni, hótaði hann afhöfðun ef hann skipti við aðra kaupmenn. Þá þótti Breye einnig yfirgangssamur í kvennamálum. Flutti hann eina konu út í skip sitt og kom vilja sínum fram við hana á meðan eiginmaðurinn var þar geymdur bundinn. Að lokum fóru Grindvíkingar á fund fógetans á Bessastöðum, Diðrik frá Minden, og báðu hann um aðstoð.
Diðrik reið til Hafnarfjarðar og safnaði þar liði Þjóðverja og fékk einnig senda menn frá öðrum höfnum á Suðurnesjum. Söfnuðust þeir saman við Þórðarfell, norðan við Grindavík, og voru þá vel á þriðja hundrað. Allir Englendingar í Grindavík voru lýstir réttdræpir, meðal annars fyrir að hafa reist virkið, og 11. júní lagði sveitin, vopnuð byssum, lásbogum, sverðum og spjótum, af stað til orrustu.
Fáir voru í höfninni þegar her Diðriks kom að um nóttina. Skip voru við veiðar og Breye hafði haldið veislu kvöldið áður. Fimmtán manns sváfu vært í tjaldbúðum Englendinga þessa nótt. Klukkan tvö réðist herinn öskrandi yfir virkisveggina og menn Breye vöknuðu upp með andfælum. Atlagan var svo hröð að þeir náðu ekki að vígbúast og voru allir drepnir miskunnarlaust og, eins og Björns Þorsteinsson segir í bók sinni 10 þorskastríð, „sumir á níðingslegan hátt. Eftir skamma hríð lágu 15 Englendingar í blóði sínu í virkinu og meðal þeirra sundurhöggvinn líkami Jóhanns Breiða (John Breye).“
Bátsmenn á þeim fimm ensku skipum sem lágu í höfninni sáu hvað var að gerast og reyndu að sigla burt í flýti. Eitt skipið, Peter Gibson, var fast og náðu menn Diðriks því. Annað strandaði því að veður var vont og sjórinn úfinn.
Þeir átta Englendingar sem teknir voru höndum voru neyddir til að grafa lík félaga sinna en síðan sló Diðrik upp mikilli veislu í Grindavík með öldrykkju, lúðraþyt og trommuslætti. Skipinu Gibson var í kjölfar siglt til Bessastaða og það lýst eign konungs og Englendingar dæmdir sekir.
Grindavíkurstríðið var langt frá því að vera einhverjar smáskærur á afskekktu skeri í norðurhöfum heldur var það inni á borði hjá þjóðhöfðingjum stórveldanna. Hinrik VIII Englandskonungur tók við kærum og skrifaði um málið af allnokkurri kunnáttu. Það gerði Maximillian Þýskalandskeisari einnig.
Semja þurfti ítarlega um frið á Íslandi og stóðu Englendingar þar höllum fæti, bæði vegna ósigranna í hernaði og eigin stöðu Hinriks gagnvart páfa vegna kvennamála. Samið var um frið á ráðstefnu í Hamborg í janúar árið 1533. Hinrik sendi mann að nafni Thomas Lee og Danakonungur sendi son sinn Kristján sem átti að verja málstað Íslands. Englendingar heimtuðu skaðabætur en Þjóðverjar sögðust hafa verið þátttakendur í lögregluaðgerð danska konungsins.
Sáttafundir stóðu yfir 15. til 17. febrúar og niðurstaðan var sú að kröfur Englendinga voru hunsaðar. Loks var samið um að Englendingar mættu kaupa fisk við strendur Íslands en ekki veiða en þær heimildir voru ekki nýttar sökum áhugaleysis. Englendingar voru hataðir á Íslandi, Þjóðverjar allsráðandi og Skotar farnir að ræna enskum skipum.
Englendingar höfðu lengi verið þyrnir í augum Danakonungs sem gat illa haldið þeim í burtu. Nú voru Þjóðverjar komnir í staðinn og beindust aðgerðir konungs því gegn þeim eftir Grindavíkurstríðið. Loks tókst að koma Þjóðverjum úr landi árið 1602 og sátu Danir þá sjálfir einir að nýlendu sinni.
