Hvað er heilahristingur?
Við höfuðhögg getur teygst á taugafrumum heilans og því orðið tímabundin truflun á starfsemi höggsvæðinu. Einkennin eru höfuðverkur, ógleði og jafnvel uppköst. Breyting getur einnig orðið á meðvitund.
Höfuðhögg getur alltaf verið hættulegt.
Vægur heilahristingur er í raun ekki hættulegur og engin sérstök meðferð nauðsynleg. Það eru hinsvegar aðrir þættir sem ástæða er til að óttast:
Höfðuhögg getur valdið því að æð springi utan á heilanum. Þannig getur safnast fyrir blóð utan við heilann sem þrýstir á hann með tímanum.
Þetta ástand getur verið lífshættulegt, ef blóðinu er ekki hleypt nógu snemma út með skurðaðgerð.
Alvarlegur heilahristingur getur valdið nokkurra daga meðvitundarleysi og bjúgsöfnun í heilavefinn og er í þeim tilfellum líklegt að viðkomandi hafi fengið heilamar líka.
Hvenær skal leita læknishjálpar?
Ef meðvitundarleysi hefur varað lengur en nokkrar sekúndur.
Ef höggþoli verður syfjaður eða ekki er hægt að ná sambandi við hann eftir að hann rankar við sér.
Ef höggþola versnar aftur.
Hvernig ákveður læknirinn hvort þörf sé á nánari rannsóknum?
Eftir skoðun er sjúklingurinn annaðhvort sendur heim eða lagður inn til eftirlits. Þetta veltur allt á því hversu lengi meðvitundarleysið varir og hversu mikið það er. Nauðsynlegt er að áfram sé fylgst náið með viðkomandi áfram heima.
Hvernig er fylgst með sjúklingnum?
Hafa skal nákvæmt eftirlit með sjúklingnum í 12-24 tíma eftir atburðinn. Sérstaklega skal gæta að eftirfarandi atriðum:
Láta sjúklinginn segja reglulega til nafns, hvar hann sé staddur og hvaða dagur sé. Þetta er gert þótt vekja þurfi viðkomandi. Ef sjúklingurinn er ruglaður er rétt að hafa samband við lækni.
Hvað á að gera eftir heilahristinginn?
Yfirleitt hverfa einkennin smám saman eftir nokkra daga eða vikur. Mikilvægt er að fylgja eftirfarandi ráðum:
Heilinn þarf að fá hvlíd, því ber að forðast líkamlega og andlega áreynslu í u.þ.b. viku.
Rétt er að lesa í hófi og forðast að horfa mikið á sjónvarp.
Fylgir varanlegur skaði?
Ef ráðleggingum er ekki fylgt eða ef um alvarlegan heilahristing og jafnvel heilamar er að ræða er líklegra að einkennin vari í nokkra mánuði og í fáum tilfellum verða þau varanleg.
Hættan er meiri við endurtekin höfuðhögg, t.d. hjá hnefaleikurum og knattspyrnumönnum.
Varanlegur skaði getur haft í för með sér höfuðverk, svima, sjóntruflanir, þreytu, pirring, viðkvæmni fyrir hávaða, einbeitingarskort og vanlíðan við áfengisneyslu.
Ef vart verður þessi einkenni hafa skal samband við lækni.
Flogaveiki getur byrjað í kjölfar heilahristings en það er mjög sjaldgæft.
Ungt fólk jafnar sig yfirleitt fyrr og betur en aldraðir.