fbpx
Miðvikudagur 22.janúar 2025

Yfirvofandi dauði í Legolandi

Bókardómur: Sofðu ást mín eftir Andra Snæ Magnason

Kolbrún Bergþórsdóttir
Föstudaginn 16. desember 2016 20:30

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Andri Snær Magnason fetar nýjar slóðir í nýútkomnu smásagnasafni sínu Sofðu ást mín. Í þetta sinn eru textar hans mun nærri upplifun okkar hinna á veruleikanum en við höfum átt að venjast í verkum Andra og gerast sögurnar einnig nær rauntíma, eða á 20. og 21. öldinni. Í öllum sögunum virðist ein persóna samsvara höfundi sjálfum, hvort sem sú persóna er aðal- eða aukapersóna, og varpar þannig sjálfsævisögulegum blæ á bókina. Þannig fer Andri töluvert nær sjálfum sér og samtíma sínum heldur en í t.d. Lovestar og Engar smá sögur. Þrátt fyrir raunveruleikann er töluverð hugmyndaauðgi í sögum Sofðu ást mín, svo unnendur fyrri ritverka Andra Snæs fá því eitthvað fyrir sinn snúð. Sögurnar eru í dæmigerðri lengd fyrir nútímasmásögur, allt frá tíu blaðsíðum upp í þrjátíu.

Margar sagnanna fjalla að einhverju leyti um það hvernig „venjuleikinn“ og hugsunarleysi getur leitt mann í ógöngur, án þess að maður taki endilega eftir því eða verði jafnvel nokkurn tíma var við það. Þannig eru persónur skyndilega staddar farsímalausar á bensínlausum bíl, í miðjum óbyggðum með alla fjölskylduna vegna þess að egóið var einu númeri of stórt (eða af því að feðraveldið sagði þeim að gera það), eða vakna upp í ástlausu sambandi því að óvarlega var farið með þýðingarmikil orð.

Margar sögurnar bera með sér tilvísun í fyrirbæri sem kallað er memento mori sem er fornlatneskur frasi og minnir okkur á að þrátt fyrir allt, þá erum við öll dauðleg. Bókin varar lesandann reglulega á að óæskilegt sé að láta sig fljóta sofandi að feigðarósi og að mikilvægt sé að kunna að meta bernskuna, litlu hlutina, Legókubbana og hversdagsleikann því dauðinn er svo sannarlega endakall okkar allra. Þannig er ákveðinn predikunartónn í verkinu sem getur verið erfitt að sætta sig við. Hver vill láta segja sér fyrir verkum nema í laumi? Kápan á bókinni ber memento mori einnig skýr merki með upphleypta glossaða höfuðkúpu dýrs á hlífðarkápunni, og sömu hauskúpu greypta í svarta kápuna. Kápan er hönnuð af Alexöndru Buhl sem hefur hannað nokkrar af fallegustu bókarkápum fyrir Forlagið, og er þessi engin undantekning. Gagnrýnandi átti erfitt með að leggja bókina frá sér og stóð sig jafnvel að því margoft að handleika hana á milli sagna.

Líkt og í fyrri verkum Andra er deilt á ólifnað og ofneyslu þá sem áberandi var rétt fyrir hrun, og virðist aftur í uppsveiflu nú fáeinum árum eftir hrun, eða eins og Augusto Monterroso orðaði það í stystu smásögu sinni: „Þegar hann vaknaði um morguninn var risaeðlan enn þarna“. Smásagan „Wild Boys“ birtir póstmóderníska og hálf absúrdíska heimssýn nýríkra Íslendinga sem virðist þakin merkingarleysu og siðlausu tengslaleysi við raunveruleikann. Samanburðurinn verður sterkur þegar þessar sögur eru bornar saman við aðrar smásögur í safninu sem boða aftur á móti endurmat á hvunndeginum, tungumálinu og hinu einfalda. Þrátt fyrir predikunartóninn er Sofðu ást mín einlægt smásagnasafn sem enginn ætti að láta framhjá sér fara.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

433Sport
Fyrir 10 klukkutímum

Meistaradeildin: Liverpool vann tíu menn Lille – Ótrúleg endurkoma Barcelona

Meistaradeildin: Liverpool vann tíu menn Lille – Ótrúleg endurkoma Barcelona
Fókus
Fyrir 10 klukkutímum

Eiginmaður Bonnie Blue reiður eftir að hún svaf hjá þúsund mönnum – „Við vorkennum honum öll“

Eiginmaður Bonnie Blue reiður eftir að hún svaf hjá þúsund mönnum – „Við vorkennum honum öll“
Fókus
Fyrir 12 klukkutímum

Ótrúleg breyting á leikaranum: „Ég er á hápunktinum núna“ – Svona lítur hann út í dag

Ótrúleg breyting á leikaranum: „Ég er á hápunktinum núna“ – Svona lítur hann út í dag
433Sport
Fyrir 12 klukkutímum

Baunar hressilega á Messi eftir að hann gerði þetta: Segir allt um hanns fagmennsku og menntun – Sjáðu myndbandið

Baunar hressilega á Messi eftir að hann gerði þetta: Segir allt um hanns fagmennsku og menntun – Sjáðu myndbandið
Fréttir
Fyrir 14 klukkutímum

Ökukennari segir illa komið fram við eldri ökumenn: „Að mínu mati al­gjör­lega út í hött“

Ökukennari segir illa komið fram við eldri ökumenn: „Að mínu mati al­gjör­lega út í hött“
Fréttir
Fyrir 15 klukkutímum

Höfuðkúpubrotnaði í stórfelldri líkamsárás

Höfuðkúpubrotnaði í stórfelldri líkamsárás