Gæti áfallastreita haft áhrif á hvernig greinarmunurinn er gerður?
Fyrir mörgum árum kynntist ég skemmtilegum fréttaljósmyndara þar sem ég var á einhverju flandri í Parísarborg. Þetta var lítill og snaggaralegur náungi sem var nýkominn heim úr stríðinu milli Serbíu og Króatíu. Hafði unnið þar fyrir Reuters.
Við eyddum hálfum degi á bekk uppi á Monmartre. Deildum rauðvínsflösku og smjöttuðum á ólífum meðan hann sagði mér krassandi sögur úr stríðinu. Þetta var á þjóðhátíðardegi Frakka þann 14. júlí. sirka 1993.
Af mikilli innlifun lýsti ljósmyndarinn því fyrir mér hvernig þeir vinirnir úr bransanum voru blindfullir nánast allan tímann meðan þeir voru þarna. Hvernig byssukúlur skutust í gegnum bílinn. Hvernig bíllinn leit út eins og gatasigti eftir nokkra daga og hvernig agressíf blanda af áfengi og Bach í botni var eldsneytið sem kom þeim á milli bæja þar sem þeir keyrðu á 150 kílómetra hraða eftir ómalbikuðum vegum.
Hræðslan skein úr andlitinu. Hann hélt jú að þetta væri mikið öflugri sprengja.
Þar sem hann var staddur í miðri frásögn kom einhver krakkaskratti og kastaði kínverja (sprengju) í götuna fyrir framan okkur. Viðbrögð vinar míns voru ótrúleg. Hann spratt upp og stökk á bak við bekkinn. Hræðslan skein úr andlitinu. Hann hélt jú að þetta væri mikið öflugri sprengja.
Án þess að hafa hugmynd um það varð ég þarna vitni að því hvernig áfallastreituröskun, eða áfallastreita, getur lýst sér en svo kallast röskun sú er kemur í kjölfar þess að fólk upplifir að lífi þeirra eða velferð sé ógnað. Það upplifir mikla hræðslu, hrylling og/eða vanmátt og í kjölfarið verða breytingar á atferli, hugarfari og tilfinningalífi einstaklingsins.
Ég hugsa að ótal margar konur hafi upplifað kynferðislega áreitni og ofbeldi en aldrei unnið úr afleiðingunum sem slíkt áfall getur haft á sálarlífið. Jafnvel aldrei talað um skelfinguna við nokkurn mann. Þess í stað glíma þær við áfallið, fá martraðir, forðast aðstæður sem minna á viðburðinn…
– og túlka jafnvel meinlaust daður sem hættulega árás?