Hann ræðir um málið í pistli á Vísi. Davíð segir að það sé jákvæð þróun að það hafi átt sér stað vitundarvakning í geðheilbrigðismálum síðastliðin ár en samt sem áður eigum við töluvert í land.
„Það er einungis fyrsta skrefið að einstaklingur viðurkenni veikleika sína og þörf sína á hjálp. Hvaða raunveruleiki tekur við þessum einstaklingum þegar þeir stíga þetta stóra skref? Biðlistar, stirt kerfi sem er ekki sjúklingsmiðað og rándýr sálfræðiþjónusta. Þegar þú ert loks kominn þar efst á biðlista líka þá kemstu að því að hún er ekki niðurgreidd af ríkinu eins og önnur heilbrigðisþjónusta. Hér hafa stjórnvöld dregist aftur úr og ekki haldið í þá þróun sem átt hefur sér stað í samfélaginu varðandi geðheilbrigðismál. Eftirspurnin eftir þjónustu á þessu sviði hefur rokið upp samhliða opnari umræðu um andleg veikindi,“ segir hann.
Davíð segist því miður tala af reynslu. „Tvisvar á minni ævi hef ég þurft að sækja mér þjónustu frá sérfræðingum í andlegum veikindum, þ.e. sálfræðinga, geðlækna og til ýmissa ráðgjafa. Í fyrra skiptið var greiningin félagskvíði og þegar ein tegund kvíða er búin að skjóta rótum í taugakerfinu hjá manni virðist það skapa frjóan jarðveg fyrir aðrar kvíðaraskanir,“ segir hann.
„Fyrir rúmum tveimur árum lenti ég svo í slæmri lífsreynslu þar sem faðir minn, sem greinst hafði með krabbamein tæpu ári áður, veiktist hratt eitt kvöldið sem endaði með því að hann fékk mjög kröftugt krampaflog í höndunum á okkur móður minni. Þegar hann loks byrjaði að anda aftur eftir krampann blæddi úr munninum á honum, þetta var mjög grafískur atburður sem sat mjög lengi í okkur enda héldum við að við værum að fara að missa hann á þessu augnabliki. Ég var meira að segja farinn að skipuleggja það í huganum hvernig væri best að koma honum úr rúminu og niður á gólf ef ég þyrfti að hefja endurlífgun.“
Atburðurinn sat lengi í Davíð. „Mánuðina á eftir var ég að endurupplifa og dreyma þennan atburð með tilheyrandi álagi á taugakerfið og kvíðaköstum. Það og svo síendurteknar sveiflur í von um bata og neikvæðar fréttir frá læknunum hans urðu til þess að ég þróaði með mér áfallastreitu. Hún náði svo að lokum að draga mig langt niður andlega enda takmarkað sem taugakerfið og líkaminn þolir. Batinn kom hægt og í raun fór ekki mikið að gerast fyrr en þessi óvissuþáttur datt út úr jöfnunni. Það gerðist hins vegar ekki fyrr en pabbi hafði tapað sinni baráttu síðastliðið sumar.“
„Ég var heppinn að pabbi hafi greinst með krabbamein. Það er mjög súrt að þurfa að skrifa þessa setningu. Það er hins vegar staðreyndin að Krabbameinsfélagið og Ljósið bjóða ekki einungis krabbameinsgreindum þjónustu heldur einnig aðstandendum. Þar gátum við fengið sálfræðiráðgjöf og margskonar stuðning nánast frá fyrsta degi, gjaldfrjálst,“ segir Davíð.
„Aðstandendur einstaklinga sem fá annarskonar lífshættulega sjúkdóma eru hins vegar ekki eins heppnir og ég, ef heppni skal kalla. Þau þurfa líklega að klóra sig í gegnum kerfið og biðlista í marga mánuði áður en þau fá nokkra aðstoð sérfræðinga á þessu sviði.“
Davíð segir þessi félög vera að gera frábæra hluti og séu í raun að sinna að hluta til hlutverki sem ríkið og heilbrigðiskerfið ætti að vera með á sinni könnu.
„Þau þurfa hins vegar að fjármagna sig með fjáröflunum til að halda rekstrinum gangandi. Ljósið fær vissulega úthlutað fé úr ríkissjóði en það dugar engan veginn fyrir þeirri þjónustu sem þau vilja geta boðið uppá og þurfa því árlega að dekka sjálf það sem uppá vantar.“
Davíð gagnrýnir fráfarandi ríkisstjórn og segir hana einungis hafa sýnt í orði en ekki á borði þegar kom að mikilvægum framfaraskrefum í geðheilbrigðismálum. Hann segir börnin oft gleymast og ber saman börn á biðlista eftir þjónustu hjá Geðheilsumiðstöð barna, hann segir að í ágúst 2024 hafi 2020 börn verið á biðlista eftir þjónustu, samanborið við 738 börn í desember 2021.
„Ég veit allavegana að ég væri á mun verri stað í dag ef ég hefði ekki notið þjónustu Krabbameinsfélagsins og Ljóssins, hvað þá barn, en þau eiga oft á tíðum erfiðara með að skilja og setja orð á tilfinningar sínar heldur en við fullorðna fólkið. Hvernig viljum við að haldið sé utanum þá sem lenda í áföllum eða eru að kljást við andleg veikindi?“
Lestu pistil Davíðs í heild sinni hér.
