„Verum neytendur, ekki bara notendur á samfélagsmiðlum,“

segir María Rún Bjarnadóttir yfirmaður netöryggismála hjá ríkislögreglustjóra.

Í grein á vef 112 sem ber heitið Að endurstilla algrímana á samfélagsmiðlum kemur fram að dreifing og birting efnis á samfélagsmiðlum er meðal annars háð algrímum, reiknireglum sem byggja á notkun annarra sem tilheyra sambærilegum samfélagshópnum og þú og þinni eigin notkun á samfélagsmiðlum.

Hérna eru ráð um hvernig er hægt að endurstilla algríminn á Instagram og TikTok, vinsælustu miðlum barna á Íslandi, en norska fjölmiðlastofnunin gaf nýlega út gagnlegar leiðbeiningar um hvernig þetta megi gera, en þær eru þýddar og staðfærðar fyrir íslenska neytendur hér að neðan.

„Tilvalið fyrir foreldra að eiga samveru og samtal með börnunum sínum um samfélagsmiðla, algríminn og efnið sem við sjáum þar,“ segir María Rún.

Þetta hefur áhrif á efnið sem þú færð í straumnum þínum

Það sem þú færð í straumnum er undir áhrifum bæði af þér sjálfum og því sem vettvangurinn telur þig vilja meira af. Bæði TikTok og Instagram fylgjast náið með virkni þinni og greina hvers konar efni þér líkar við, deilir og tjáir þig um.

Að auki eru nokkrir hlutir sem hafa áhrif á hvers konar efni þú færð meira af. Meðal annars:

• Ef þú horfir á heilt myndband frá upphafi til enda
• Að þú merkir eitthvað sem uppáhaldsefnið þitt
• Hvaða notendareikningum þú fylgir
• Hvers konar efni þú ýtir á „ekki áhuga“ á
• Hvar í heiminum ertu?
• Efnið sem þú sjálfur birtir á prófílnum þínum

Þetta er vert að hafa í huga við notkun samfélagsmiðla. Til viðbótar er hægt að endurstilla strauminn og hafa þannig áhrif á efnið sem þú færð á strauminn.

Hvernig á að hafa áhrif á strauminn þinn á TikTok

Skref 1: Tæmdu skyndiminni (e. cache)

Það fyrsta sem þú ættir að gera til að hafa áhrif á reikniritið á TikTok er að hreinsa skyndiminni þinn:

• Farðu á prófílinn þinn.
• Ýttu á „Stillingar og næði“ (Persónuvernd og stillingar).
• Skrunaðu niður að „Losaðu pláss“ – og smelltu hér.
• Ýttu síðan á „Clear“ hægra megin við „Cache“.

Þannig eyðirðu gömlum gögnum og fyrri myndböndum sem þér hefur líkað við.

Skref 2: Uppfærðu „Fyrir þig streymi“ (e. for you feed)

Þá geturðu notað eiginleika TikTok sem gerir þér kleift að endurnýja reikniritið þitt:

Farðu á prófílinn þinn og bankaðu á línurnar þrjár efst í hægra horninu á skjánum.

• Ýttu á „Stillingar og næði“ (Persónuvernd og stillingar).
• Bankaðu á „Content Preferences“.
• Veldu „Refresh your For You feed“
• Ýttu á „Halda áfram“ og síðan „Endurnýja“.

Þetta veldur því að reikniritið endurnýjar sig, þannig að þú færð annað ráðlagt efni.

Skref 3: Hætta að fylgjast með eða loka á reikninga sem þú vilt ekki sjá efni frá

Ef þú fylgist með notendum eða reikningum sem birta reglulega efni sem þú vilt ekki sjá geturðu líka hætt að fylgjast með þeim eða lokað á þá.

Til að hætta að fylgja reikningi á TikTok:

• Pikkaðu á prófílinn þinn.
• Ýttu á „fylgjandi“.
• Skrunaðu niður eða leitaðu að reikningnum sem þú vilt sjá minna af.
• Ýttu á „fylgja eftir“ við hliðina á prófílnum til að stoppa og fylgjast með.

Þetta mun einnig tryggja að svipað efni verði ekki lengur mælt með þér. Þegar þú hættir að fylgjast með einhverjum mun notandinn eða reikningurinn ekki taka eftir neinu sjálfur.

Til að loka á reikning á TikTok:

• Bankaðu á prófílinn sem þú vilt loka á.
• Ýttu á örina efst í hægra horninu.
• Ýttu á „Loka“ (loka) neðst á skjánum til að loka á reikninginn.

Skref 4: Notaðu hnappinn „Ekki áhuga“

Birtist efni í straumnum þínum sem þú vilt ekki sjá meira af? Láttu TikTok vita. Það gerir þú með því að:

• Pikkaðu á skjáinn og haltu inni þar til valmynd birtist.
• Veldu „Ekki áhuga“.

Hvernig á að hafa áhrif á reiknirit á Instagram

Skref 1: Sjá minna viðkvæmt efni

Góður staður til að byrja að fjarlægja efni sem þú vilt ekki sjá á Instagram er að nota eiginleikann sem tryggir að þér sé boðið minna viðkvæmt efni:

iPhone

• Bankaðu á línurnar þrjár efst í hægra horninu á prófílnum þínum.
• Skrunaðu niður þar til þú finnur „Tillögð efni“ (Content Preferences).
• Ýttu á viðkvæmt efni.
• Ýttu á „Minni“ og síðan „Staðfesta“.

Android

• Bankaðu á línurnar þrjár efst í hægra horninu á prófílnum þínum.
• Bankaðu á stillingar og næði.
• Skrunaðu niður þar til þú finnur „Tillögð efni“ (Content Preferences)
• Ýttu á viðkvæmt efni.
• Ýttu á „Minni“ og síðan „Staðfesta“.

Skref 2: Notaðu hnappinn „Ekki áhuga“

Ef efni birtist sem þú vilt ekki sjá meira af geturðu líka einfaldlega beðið Instagram um að sýna þér minna af því:

• Bankaðu á punktana þrjá efst til hægri á efninu sem þú vilt ekki sjá lengur.
• Ýttu á „Ekki áhuga“.
• Einnig er hægt að halda fingri niðri á færslunni í straumnum og ýta á „Ekki áhuga“.

Skref 3: „Líka við“ efni sem þú vilt sjá meira af

Þegar þér líkar við færslur á Instagram túlkar pallurinn það sem svo að þú viljir fleiri svipaðar færslur í straumnum þínum.

Góð leið til að „þjálfa algrímið“ getur því verið að „líka“ við fleiri færslur sem þér líkar við, annað hvort með því að tvísmella á færslur eða með því að ýta á hjartað neðst til vinstri.