Smásagan lifir prýðilegu lífi í íslenskum bókmenntum án þess að berast mikið á. Árlega má finna allmörg nýútgefin smásagnasöfn, ýmist eftir landskunna höfunda eða unga nýgræðinga. Þeir síðarnefndu eiga oftar en ekki að baki nám í ritlist við Háskóla Íslands og óhætt er að fullyrða að sú ágæta námsbraut hafi breitt út fagnaðarboðskap smásagnaformsins og aflað því margra góðra fylgjenda.
Áskrifendur Tímarits Máls og menningar uppskera síðan í hverju hefti að minnsta kosti eina ferska og spennandi smásögu eftir lítt þekkta höfunda, stundum fleiri.
Berglind Ósk fellur klárlega undir ofannefnt. Hún er rúmlega þrítug kona sem starfar við textasmíði og á að baki nám við ritlist í HÍ. Smásagnasafnið Breytt ástand, sem er nýútkomið, markar fyrstu kynni mín sem lesanda af þessum höfundi og óhætt er að segja að þau kynni hafi verið ánægjuleg.
Bókin inniheldur 19 stuttar sögur og fjalla þær flestar um ungar konur að glíma við þau viðfangsefni sem marka oft líf ungs fólks: Ástarsambönd, skemmtanalíf, samskipti við fjölskyldu og vini, fíkn. Margar sagnanna fjalla um fíkniefnaneyslu og í káputexta aftan á bókinni er réttilega bent á að leiðin út í jaðar samfélagsins þarf ekki að vera löng. Sumar persónurnar fara þarna á milli og utangarðsheimurinn rennur saman við hversdagslífið.
Berglind er markviss og beittur stílisti sem lætur vel að draga upp lifandi myndir af sögusviði og samskiptum. Hún er líka fyndin og neyðarleg í lýsingum á mislukkuðum samdrætti, þar sem ólíkar væntingar skapa árekstra. Þessar 150 blaðsíður af raunsæislegum svipmyndum úr samtímanum eru ólgandi af lífi og í bókinni eru oft dregnar upp aðstæður sem flestir lesendur ættu að geta speglað sig í. Oft bregður höfundur spaugilegu ljósi á persónur og aðstæður en óhikað má segja að Berglindi takist víða í bókinni að draga upp bráðlifandi persónur í fáum dráttum. Veruleiki sagnanna er vissulega oft mjög nöturlegur en við fáum líka að samgleðjast persónum sem finna leiðina út úr öngstræti og vinna litla en mikilvæga sigra.
Breytt ástand er einkar ánægjuleg lesning. Hér er spennandi höfundur í mótun.
Berglind Ósk: Breytt ástand (smásögur)
Útgefandi: Sögur
150 bls.
Reykjavík 2022