Orðið á götunni er að þjóðin furði sig þessa dagana á því hirðuleysi sem bersýnilega hefur viðgengist varðandi öryggismál í Vatnajökulsþjóðgarði og kostaði bandarískan ferðamann lífið um helgina í íshruni á Breiðamerkurjökli.
Í Kastljósi í vikunni var ótrúlegt viðtal við framkvæmdastjóra Vatnajökulsþjóðgarðs þar sem fram kom að ekkert virðist hafa verið hugað að öryggismálum á jöklinum í mörg ár. Vönduð skýrsla um slíkt var gerð árið 2017. Árið 2019 varð alvarlegt óhapp á jöklinum og árið 2020 fékk þjóðgarðurinn valdheimildir til að setja reglur um öryggi og framfylgja þeim.
Í kjölfar banaslyssins á jöklinum vísar hver á annan. Ferðamálaráðherra bendir á þjóðgarðinn og þjóðgarðurinn vísar á þau ferðaþjónustufyrirtæki sem gert hafa samning við Vatnajökulsþjóðgarð um að vera með starfsemi á jöklinum. Framkvæmdastjóri þjóðgarðsins sagði ferðaþjónustufyrirtækjunum vera treyst til að meta öryggi á jöklinum en þjóðgarðurinn sem slíkur virðist ekki gera neinar öryggiskröfur eða setja neinar hömlur.
Í Kastljósi sagði framkvæmdastjórinn að nú yrðu þessi mál skoðuð. Orðið á götunni er að getuleysi stjórnar Vatnajökulsþjóðgarðs sé algert og spurningar hljóti að vakna um hæfni þeirra níu aðalmanna og níu varamanna, sem sitja í stjórninni, margir pólitískt skipaðir. Stjórnin fundar að jafnaði einu sinni í mánuði og fundirnir standa jafnan ekki skemur en 2-3 klukkustundir. Þessi fundatíðni hefur verið óbreytt í áratug eða meira. Á einhvern óskiljanlegan hátt virðist stjórninni hafa tekist að leiða hjá sér öryggismál á jöklinum þrátt fyrir allan þennan fundartíma.
Starfsmenn Vatnajökulsþjóðgarðs eru 38, samkvæmt heimasíðu þjóðgarðsins, og ætla mætti að helsta verkefni þeirra væri tvíþætt; annars vegar að vernda náttúruna í þjóðgarðinum, m.a. með því að tryggja að öll aðstaða sé viðunandi, og hins vegar að standa vörð um líf og limi þeirra ferðamanna sem þangað leggja leið sína, m.a. með því að setja ferðaþjónustuaðilum skorður varðandi lífshættulegar ferðir.
Orðið á götunni er að hið síðarnefnda kalli að stjórnin sitji ekki fund eftir fund og klóri sér í kollinum og hugsi um hlutina fram og til baka. Þess í stað skuli hún taka ákvarðanir á grundvelli ráðgjafar vísindamanna og annarra sérfræðinga varðandi það t.d. að skýrar öryggisreglur gildi á þeim hættulega stað sem jökull er og hrindi þeim í framkvæmd. Til þess hefur hún 38 starfsmenn.
Orðið á götunni er að landsmenn gapi einfaldlega af undrun yfir því fullkomna skipulags- og stjórnleysi sem virðist einkenna störf þeirra sem fara með og bera ábyrgða á stjórnun Vatnajökulsþjóðgarðs – ráðaleysið og sleifarlagið séu eins og úr dystópískri vísindaskáldsögu.
