Íslenski Seðlabankinn mætti horfa til seðlabanka annarra landa og draga þann lærdóm að betra sé að vera framsýnn við framkvæmd peningastefnu og horfa fram veginn frekar en að vera alltaf í viðbragði við orðnum hlut. Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur Íslandsbanka, er viðmælandi Ólafs Arnarsonar í sérstökum sumarþætti Markaðarins á Eyjunni.
Margir hafa áhyggjur af því að fjármagnskostnaður sé svo stór kostnaðarþáttur hjá mörgum íslenskum fyrirtækjum að vextirnir sem slíkir beinlínis stuðli að verðbólgu, alla vega til skemmri eða meðallangs tíma.
„Já, þau áhrif eru til staðar. Reyndar sýnir alþjóðleg og söguleg reynsla að þau áhrif eru minni alla jafna heldur en þessi kælingaráhrif sem fylgja háum raunvöxtum.“
En hafa menn verið að skoða stýrivaxtaumhverfi, t.d. í íslenska hagkerfinu, út frá þessu?
„Við erum bara með umhverfi núna sem við höfum svo stutta sögulega reynslu af, með fljótandi gjaldmiðil – sem hann var náttúrlega ekki fyrr en 2001 – og tiltölulega útbreidda óverðtryggða fjármögnun, sem var ekki staðan fyrr en kannski fyrir 5-6 árum, þannig að við verðum vissulega að fara varlega í að heimfæra þessar rannsóknir annarra landa, eða þessa stuttu sögu sem við höfum, upp á framtíðina,“ segir Jón Bjarki.
Hann segist telja að það sem við getum engu að síður horft til annarra landa með sé að framsýni í peningastefnu sé mikilvæg og nauðsynleg við að stýra því olíuskipi sem stjórnun peningastefnu sé. Þetta séu seðlabankar í löndunum í kringum okkur að gera. „Þeir eru ýmist byrjaðir að lækka vexti, ég held að flestir séu þeir búnir að stíga þau skref, en á sama tíma að gefa skilaboð um að sú vegferð verði ekki hröð og ráðist af því hvernig verðbólga og efnahagslíf gengur, heldur en einmitt þetta; að vera alltaf í viðbragðinu. Það getum við lært og ættum að horfa til annarra landa með. Það held ég að séu algild sannindi sem við þurfum ekki að einhvern veginn séríslenska.“