Það fer illa ef vanbúinn seðlabanki reynir að halda gengi gjaldmiðils of háu. Um það eru dæmi, einna frægast frá Bretlandi á síðasta áratug síðustu aldar. Jón Bjarki Bentsson telur líklegt, miðað við núverandi aðstæður, að skipti gegni íslensku krónunnar, ef tekin yrði upp evra hér á landi, yrði á bilinu 150-160 krónur á móti evru. Jón Bjarki er gestur Ólafs Arnarsonar í sérstökum sumarþætti Markaðarins á Eyjunni.
Er krónan, sem sagt, eins og hún er núna, er þetta sirka það gengi sem við myndum vilja hafa ef við færum í aðflug að evru?
„Það er góð spurning, þetta er æfing sem maður var alltaf að taka þegar við vorum í undirbúningsferlinu, þá var þetta náttúrlega mjög vinsæl spurning, enda var hún mjög aðkallandi og viðeigandi. Þetta er alltaf skemmtileg hugarflugsæfing að taka,“ segir Jón Bjarki.
„Það verða bara spekingar sem leggjast yfir og það er ákveðið skiptigengi, sem er tilkynnt og fest og varið …“
Þá færi Seðlabanki Evrópu að verja það gengi …
„Já, í aðflugi að evru er þetta prósessinn. Mig grunar að ólíklegt sé að Evrópski seðlabankinn og þeir sem um það véla myndu ákveða lægra verð fyrir evru en 150 krónur. Ég hugsa að við séum aftur, eins og áðan, svona í efri kantinum, en einhvers staðar á bilinu 150-160 krónur evran, hugsa ég, þegar þú spyrð mig svona óundirbúið.“
Jópn Bjarki segir skemmtilegt að fara í gegnum þessa pælingu og bendir á að almennt vilji menn hafa borð fyrir báru þegar skiptigengi sé ákveðið. „Þá er ég ekki að segja með þessu að það sé þá endilega vegna þess að krónan sé allt of sterk, heldur vegna þess það hafa verið varúðarsjónarmið þegar lönd hafa verið í aðflugi að evru, menn hafa frekar viljað setja gengið í lægri kantinum en hitt.“
Já, það er nú kannski ekki nýlegt dæmi, en þó, við munum það sjálfsagt báðir þegar breska pundið sprakk.
„Já, já, þarna á tíunda áratugnum. Já, já, þetta er alltaf notað sem sýnidæmi fyrir það af hverju fastgengisstefna er ómöguleg án þess að hafa mjög trúverðugan bakstuðning. Ef það er almenn skoðun að gengið sé of sterkt og seðlabanki sem hefur ekki efni á því heldur genginu uppi þá fer illa eins og gerðist þar.“