Í aðdraganda kosninga beina frambjóðendur athyglinni helst að þeim málum sem ætla má að séu heitustu umræðuefnin við eldhúsborðin á heimilum landsmanna.
Vextir húsbyggjenda, biðlistar, skólar og atvinnan eru eðlilega nærtæk umræðuefni. Önnur mál, sem virðast fjarlægari, geta þó haft jafn mikil eða meiri áhrif á heimilisbúskapinn. Frambjóðendur þurfa líka að vera vakandi fyrir þeim.
Fjölþjóðlegt samstarf hefur til að mynda afgerandi áhrif á starfsumhverfi fyrirtækja, afkomu heimila og þau lífsgæði sem felast í velferðarkerfinu.
Við erum háðari utanríkisviðskiptum en flestar aðrar þjóðir og við erum algjörlega háð öðrum þjóðum um öryggi og varnir landsins.
Greiðir gagnvegir frá höfuðstöðvum Atlantshafsbandalagsins og Evrópusambandsins inn á eldhúsborðin hér heima hafa afgerandi áhrif á vöxt og viðgang samfélagsins. Án þessara tengsla væri samfélagið allt annað og viðfangsefnin sem rædd eru við eldhúsborðin snúnari.
Í þessu ljósi sætir nokkurri furðu að aðeins einn stjórnmálaflokkur skuli núna ræða hagsmuni heimilanna í þessu víða samhengi og horfa til tækifæra sem ekki hafa verið nýtt.
Kosningar eiga einmitt að snúast um ónýtt tækifæri.
Eitt torleystasta viðfangsefnið sem rætt er við eldhúsborðin um þessar mundir er ofurþungi vaxta af húsnæðislánum.
Hvort sem vextir hækka eða lækka eru þeir alltaf tvöfalt til þrefalt hærri en í grannlöndunum. Af sjálfu leiðir að það er alltaf tvöfalt og stundum þrefalt erfiðara fyrir ungt fólk að koma sér þaki yfir höfuðið hér.
Það ætti að vera umhugsunarefni að einmitt á þessu sviði, þar sem erfiðleikarnir eru mestir, erum við ekki aðilar að alþjóðlegu samstarfi. Það segir sína sögu.
Þetta hefur þó ekki alltaf verið svona. Á tveimur mestu framfaraáratugum í atvinnuþróun síðustu aldar átti Ísland aðild að tvenns konar fjölþjóðlegu gjaldmiðlasamstarfi. Á báðum þessum tímabilum léttist róðurinn við eldhúsborðin.
Með því að hagnýta okkur ný tækifæri í alþjóðlegu gjaldmiðlasamstarfi eins og við höfum tvívegis gert áður getum við sannarlega bætt stöðu heimila og fyrirtækja.
Hitt er ekki síður eftirsóknarvert að með því móti getum við jafnað óþolandi aðstöðumun í samfélaginu. Efnahagslegt framfaramál getur líka verið mikilvægt jafnréttismál.
Landfræðilega er það bara sund sem skilur að bónda í Landeyjum og útvegsbónda í Vestmannaeyjum. Það er hins vegar heilt úthaf sem skilur þá að þegar kemur að vöxtum og afborgunum lána vegna fjárfestinga í fjósum og frystihúsum
Hvers á bóndinn að gjalda? Er ekki kominn tími til að jafna möguleika hans?
Aukinn jöfnuður gerist ekki bara með hærri sköttum og meiri millifærslum. Stundum skila kerfisbreytingar meiri árangri. Það getur borgað sig að víkka sjóndeildarhringinn.
Það ætti að vera andstætt náttúrulögmálunum að skilja bónda í Landeyjum og útvegsbónda í Vestmannaeyjum efnahagslega í sundur með heilu úthafi. Þetta þarf að ræða í kosningum.
Á viðsjárverðum tímum skipta öryggishagsmunir landsins miklu máli. Á undanförnum misserum hafa stríðsátök í okkar heimsálfu verið umræðuefni við eldhúsborðin.
Af sjálfu leiðir að þau ættu að vera eitt af umræðuefnum frambjóðenda þegar þeir nálgast kjósendur.
Það er fagnaðarefni að breið sátt ríkir nú um nauðsyn alþjóðlegs samstarfs á þessu sviði. En hvað sem því líður er þetta svo mikilvægur þáttur utanríkisstefnunnar að stjórnmálin skulda þjóðinni meiri og dýpri umræður um þau efni.
Til að mynda er mikilvægt að ræða órjúfanlegt samhengi milli alþjóðlegs samstarfs á sviði varnar- og öryggismála annars vegar og efnahagsmála hins vegar. Í raun eru þetta tvær hliðar á sama peningi.
Fæðuöryggi kallar til að mynda á ríkara alþjóðlegt samstarf en ekki frekari einangrun. Loftslagsmálin eru annað dæmi um nauðsyn samstarfs.
Kjarni málsins er sá að það er ekki hægt að sleppa því að ræða stöðu Íslands í umheiminum og sóknarfærin sem felast í nýjum skrefum í alþjóðlegri samvinnu.
Þau hafa alltaf skilað landinu fram á við. Alþjóðleg samvinna virkar einfaldlega eins og vítamínsprauta beint í æð.
