fbpx
Laugardagur 16.nóvember 2024
EyjanFastir pennar

Óttar Guðmundsson skrifar: Eldræður

Eyjan
Laugardaginn 16. nóvember 2024 06:00

Óttar Guðmundsson

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Mestu hörmungar Íslandssögunnar eru án efa Skaftáreldar 1783. Stór gossprunga opnaðist í Lakagígum og spjó eldi og eimyrju yfir landið. Bændur og öll alþýða urðu fyrir gífurlegum búsifjum. Fjöldi fólks dó og bústofninn féll úr hor vegna elds og öskufalls. Byggðin í kringum Kirkjubæjarklaustur varð fyrir miklum skakkaföllum. Þann 20. Júlí 1783 voru allar líkur á því að hraunstraumurinn myndi eyða byggðinni og kirkjunni. Fólk horfði skelfingaraugum á glóandi eimyrju streyma fram með tilheyrandi hávaða og eiturgufum. Sr. Jón Steingrímsson messaði yfir söfnuði sínum þennan dag og bað Guð að miskunna þessari fátæku byggð og stöðva þetta djöfullega eldgos. Jón beitti allri sinni mælgi og trúarhita í þessari prédikun og ávarpaði almættið eins og jafningja sinn. Þau undur gerðust að eftir messuna fór að draga úr gosinu. Hvorki bærinn að Kirkjubæjarklaustri né kirkjan fóru undir hraun og söfnuðurinn þakkaði Guði og sr. Jóni fyrir þetta kraftaverk. Síðan hefur þessi prédikun sr. Jóns ávallt verið kölluð eldmessa eða eldræða í sögunni.

Í yfirstandandi kosningabaráttu hafa fjölmiðlar notað þetta orð í alls konar samhengi. Formaður Framsóknarflokks les af farsímanum sínum einhver innihaldslaus slagorð í útlendingamálum. Þessi klaufalegi upplestur er þegar í stað kallaður eldræða. Prestur í framboði heldur gamalkunna frasakennda ræðu um auðvald og alþýðu og fjölmiðlar eru ekki lengi að koma auga á enn eina eldræðu.

Þessi orðanotkun er til dæmis um útþynningu tungumálsins þegar orð glata merkingu sinni. Þegar blaðamenn kalla farsímaræður litlausra pólitíkusa eldmessur er um sorglegan og sögulegan misskilning að ræða. Sr. Jón Steingrímsson er fyrir löngu búinn að bylta sér í gröf sinn i yfir þessari ósvinnu. Hann veit sem er að þessar ræður geta hvorki stöðvað eldgos né fleytt viðkomandi flokkum í hæstu hæðir.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Sigmundur Ernir skrifar: Sveifluríkið Ísland

Sigmundur Ernir skrifar: Sveifluríkið Ísland
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Óttar Guðmundsson skrifar: Nótt hinna löngu hnífa

Óttar Guðmundsson skrifar: Nótt hinna löngu hnífa
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Björn Jón skrifar: Sögubrot í miðri atburðarás

Björn Jón skrifar: Sögubrot í miðri atburðarás
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Sigmundur Ernir skrifar: Fóstbræðrasaga síðari tíma upplausnar

Sigmundur Ernir skrifar: Fóstbræðrasaga síðari tíma upplausnar
EyjanFastir pennar
11.10.2024

Svarthöfði skrifar: Eins og farsi eftir Dario Fo

Svarthöfði skrifar: Eins og farsi eftir Dario Fo
EyjanFastir pennar
11.10.2024

Steinunn Ólína skrifar (og talar í mynd): Sameinumst – hjálpum þeim

Steinunn Ólína skrifar (og talar í mynd): Sameinumst – hjálpum þeim
EyjanFastir pennar
04.10.2024

Steinunn Ólína skrifar (og talar í mynd!): Nei, nú hættum við að láta plata okkur!

Steinunn Ólína skrifar (og talar í mynd!): Nei, nú hættum við að láta plata okkur!
EyjanFastir pennar
03.10.2024

Þorsteinn Pálsson skrifar: Skuggasundið

Þorsteinn Pálsson skrifar: Skuggasundið