Það er fullkominn misskilningur að verið sé að leggja niður samræmd próf við námsmat í grunnskólum. Þvert á móti er verið að stórauka vægi samræmdra prófa og gera þau hnitmiðaðri og gagnlegri fyrir kennara, börn og foreldra. Þórdís Jóna Sigurðardóttir, forstjóri nýstofnaðrar Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu, er viðmælandi Ólafs Arnarsonar í hlaðvarpi Eyjunnar.
„Það sem við erum að leggja til núna hefur yfirheitið matsferill – er samræmdur – og í raun og veru miklu meira samræmdur heldur en gömlu samræmdu prófin því að þar voru alltaf algerlega nýtt próf á hverju ári þannig að erfitt var að bera saman prófin á milli ára,“ segir Þórdís Jóna.
Hún segir prófin sem notuð verða í matsferlinum verða að fullu samræmd og segist ekki skilja til hlítar hvernig sú túlkun komst á kreik að svo væri ekki. „Það er misskilningur, en svo sannarlega eru þau örlítið annars eðlis en gömlu könnunarprófin.“
Hún segir matsferilinn vera afurð gríðarlega mikils samráðs og samstarfs við kennarastéttina, börn og foreldra. „Niðurstaðan var að fara í matsferil sem við erum að byrja með á næsta skólaári. Það sem matsferillinn gerir örlítið ólíkt er að prófin eru styttri, þau eru hnitmiðaðri og það er skýrara fyrir kennara hvað er verið að prófa.“ Með þessu móti viti kennarinn fyrir fram nákvæmlega hvaða afmörkuðu atriði sé verið að prófa hverju sinni.
Hún segir m.a. hafa verið gagnrýnt við gömlu samræmdu könnunarprófin að kennarar vissu ekkert hvað verið var að prófa í þeim og hafi þar af leiðandi þótt erfitt að undirbúa nemendur sína undir þau. „Það var líka kvartað yfir því að þau hefðu ekki verið í nógu miklu samræmi við aðalnámskrá. Það sem við erum að fara af stað með núna er t.d. lesskilningur og þá erum við að horfa til hæfniviðmiða í aðalnámskrá og það verður próf bæði í upphafi skólaárs og í lok skólaárs.“
Hún segir þetta gera það m.a. að verkum að kennari sem leggur próf fyrir í upphafi skólaárs og notar svo sínar kennsluaðferðir og leggur aftur fyrir próf í lok skólaárs geti séð hvernig nemendur hans standa gagnvart landsmeðaltalinu. „Þá er ekki bara verið að kann a hvern og einn nemanda heldur líka þær aðferðir og kennsluhætti sem hver og einn kennari er með.“
Fá foreldrar tækifæri til að skoða þennan samanburð líka?
„Já, algerlega. Þeir fá allan samanburð og grunnurinn að þessu öllu er þá þessi ferill sem við búum til og í t.d. læsi, lesferillinn samanstendur þá af lesskilningi, lesfimi, orðaforða og ritunarramma. Við erum að búa til fjöldann allan af prófum og langflest af þessum prófum eru algerlega samræmd á meðan sum eru kannski örlítið minna samræmd, sem getur líka verið gott í sjálfu sér. Svo erum við líka með stærðfræðina.“
Hún segir stofnunina verða að líta í eigin barm hvað varðar skýringar á því hvers vegna sá misskilningur, að ekki væri um samræmd próf að ræða, varð svona mikill. Hugsanlega sé það vegna þess að leggja átti af gömlu samræmdu prófin og koma með matsferilinn í staðinn. „Svona fyrirsagnir geta orðið til þess að búa til hughrif.“
Þannig að kjarninn í matsferlinu er samræmd próf í mun meiri mæli en áður var?
„Miklu meira.“