Íslenskir háskólar eru allt of margir og allt of litlir að mati Kára Stefánssonar, forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar, sem er viðmælandi Ólafs Arnarsonar í hlaðvarpi Markaðarins á Eyjunni.
Íslenskir háskólar ná ekki þeirri lágmarks stærð sem rannsóknareiningar kalla á í háskólum í dag og forsendan fyrir rannsóknarstarfsemi þar byggir á erlendu fjármagni og alþjóðlegu samstarfi, segir Kári.
Kári segir að áherslan í íslensku skólakerfi eigi ekki að vera á háskólastiginu. Það sé grunnskólinn sem skipti mestu máli. Hann vill setja meira fé í grunnskólana – þar sé hægt að jafna leikinn –hjálpa börnum sem koma frá erfiðum kringumstæðum, sem ekki stafi bara af fátækt heldur geti líka stafað af skeytingarleysi.
Kári segir bernskuárin skipta mestu máli til þess að fólk nái sem mestu út úr sjálfu sér. Hann segir tungumálið vera lykilinn, mikilvægt sé að hlúa að tungumálinu, láta börn lesa góðar bækur sem séu grunnurinn.
En Kári segir að ekki sé nóg að kenna börnum íslensku. Íslenskan sé gríðarlega mikilvæg en netmálið sé enska, sem ekki skipti síður máli. „Enskan er orðin það sem sumir vonuðust til að esperanto gæti orðið,“ segir Kári.
„Við þurfum að hlúa að íslenskunni, láta börn lesa góðar bækur. Tungumálið er tækið sem við notum til að hugsa með,“ segir Kári. Hann segir ekki nauðsynlegt að byrja snemma að kenna börnum raungreinar. Alltaf sé hægt að byrja á því.
Kári segist vera svekktur út í Illuga Gunnarsson, vin sinn, fyrir að hafa stytt nám til stúdentsprófs. Það leiði til þess að stúdentar komi verr undirbúnir í háskóla og hindri aðgang þeirra að góðum erlendum háskólum.
„Okkar fólk verður að fara til útlanda í nám ef við ætlum að standa framarlega,“ segir Kári sem segir ekki mest knýjandi að fjárfesta í háskólunum. Fjármagnið þurfi að renna inn í grunnskólana. „Við þurfum að gefa öllum börnum tækifæri,“ segir Kári sem telur ekki erfitt að ná breiðri pólitískri samstöðu um það.
Kári telur að Ísland sé allt of fámennt til að hér sé hægt að halda úti tveimur háskólum sem standa undir nafni, samkeppni við íslenska háskóla eigi að sækja til útlanda.
Þá telur Kári skringilega aðdáun á háskólamenntun ríkja hér á landi. Hún stafi meðal annars að innbyggðri kerfisvillu. Fjármagn til háskóladeilda fari eftir fjölda nemenda í þeim og þar með sé innbyggður hvati til að draga úr kröfum – nemendur séu síður felldir vegna .ess að þá fækki í deildunum og fjármagnið til þeirra skerðist.