Í tilkynningu fjármála- og efnahagsráðuneytisins frá því fyrr í morgun kemur fram að hátt í 96.000 einstaklingar hafi nýtt sér svokallaða skattahvata, sem einnig er hægt að kalla skattafrádrátt, til að styðja við almannaheillastarfsemi á síðasta ári. Lög um skattalega hvata til almannaheillastarfsemi tóku gildi á síðari hluta ársins 2021 og var árið 2022 fyrsta heila árið sem þau giltu.
Samkvæmt tilkynningunni fela lögin í sér að einstaklingar geta dregið allt að 350 þúsund krónur á ári frá skattskyldum tekjum sínum utan atvinnurekstrar vegna framlaga til almannaheillastarfsemi. Alls hafi einstaklingar dregið um 4,8 milljarða króna frá tekjuskattsstofni sínum á síðasta ári vegna slíkra framlaga en í heild hafi framlög einstaklinga til almannaheillafélaga numið 6,6 milljörðum króna.
Með lagabreytingunum var auk þess kveðið á um tvöföldun á hlutfalli sem atvinnurekstraraðilar mega draga frá skattskyldum tekjum vegna slíkra framlaga og fór það úr 0,75% í 1,5%. Um svipað leyti var frádráttarheimild atvinnurekenda vegna framlaga til kolefnisjöfnunar tvöfölduð, úr 0,75% í 1,5%. Alls geta atvinnurekendur því fengið frádrátt frá skattskyldum tekjum sem nemur 3% á ári vegna framlaga sinna.
Samkvæmt ráðuneytinu felst það jafnframt í lögunum að almannaheillafélög njóti ýmissa undanþága frá greiðslu skatta, m.a. frá greiðslu tekjuskatts og staðgreiðslu skatts á fjármagnstekjur, auk undanþágu frá greiðslu virðisaukaskatts í tilteknum tilvikum.
Enn fremur feli lögin í sér að aðilar sem starfa til almannaheilla séu undanþegnir greiðslu stimpilgjalds og geti auk þess sótt um endurgreiðslu á allt að 100% greidds virðisaukaskatts af vinnu manna á byggingarstað við byggingu, viðhald eða endurbætur á mannvirkjum sem alfarið eru í eigu þeirra. Þá sé í lögunum veitt undanþága frá greiðslu erfðafjárskatts af gjöfum til aðila í almannaheillastarfsemi.
Ráðuneytið segit markmið breytinganna hafa verið að hvetja einstaklinga og fyrirtæki til að styðja við almannaheillastarfsemi milliliðalaust, auk þess að styrkja stöðu lögaðila sem starfa til almannaheilla.
Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, lýsir yfir mikilli ánægju með hversu margir einstaklingar nýttu sér þennan nýja möguleika til að draga frá skattskyldum tekjum sínum.