Ég hlustaði á dögunum á hrifnæman bókmenntamann spjalla um ástarævintýri þeirra Önnu Vigfúsdóttur húsfreyju að Stóru Borg og Hjalta Magnússonar smala. Hann ræddi um sögulega skáldsögu Jóns Trausta um þetta 16du aldar ástarævintýri..

Anna var stórættuð kona um þrítugt þegar samband hennar og Hjalta hófst. Hann var einungis 15 ára svo að mikill munur var á þeim í aldri og þroska og allri aðstöðu. Hún tilheyrði hinni íslensku yfirstétt en hann var af fátækum alþýðuættum. Þau fóru að sofa saman og eignuðust fljótlega barn sem olli mikilli hneykslan og reiði meðal ættmenna Önnu enda um hórdómsbrot að ræða. Allt var gert til að stía þeim í sundur en hún hjálpaði Hjalta að flýja og setjast að í helli undir Eyjafjöllum. Þar dvaldist Hjalti í nokkra áratugi og Anna heimsótti hann reglulega og eignuðust þau saman átta börn sem ólust upp hjá móður sinni. Margir hafa túlkað þetta mál sem hjartnæma ástarsögu.

Ég tel hins vegar að Hjalti hafi verið þolandi kynferðisofbeldis í þessu máli. Anna fer að sofa hjá óhörðnuðum unglingi og felur hann í afskekktum helli og misnotar hann kynferðislega. Hjalti er eiginlega kynlífsþræll Önnu í hellinum, einmana og afskiptur og fjarri mannlegu samfélagi.

Þau Hjalti og Anna eiga mikinn fjölda afkomenda sem getin voru í þessari ánauð. Ég tel að þau öll eigi rétt á afsökunarbeiðni yfirvalda vegna þessarar meðferðar sem fékk að viðgangast. Það er löngu tímabært að hann fái uppreisn æru og samfélagið viðurkenni að honum var haldið nauðugum í hellinum sem kynlífsþræli fyrir fullorðna og graða höfðingjafrú. Sveitarfélagið ætti að setja upp minningarskjöld til að minnast þessara dapurlegu örlaga smalans sem varð kynlífsleikfang á afskekktum stað sem kallaðist því kaldhæðna og mótsagnakennda nafni Paradísarhellir.