Í síðustu viku kom út skýrsla um meðferðarheimilið í Varpholti og á Laugalandi en skýrslan staðfesti að brotið hefði verið gegn meirihluta unginglsstúlkna sem dvöldu á heimilinu. Eva Sjöfn Helgadóttir, varaþingmaður Pírata og barnaverndarstarfsmaður, gerir málið að umfjöllunarefni í pistli sem birtist á Vísi í dag en í honum viðrar hún áhyggjur sínar af barnaverndarkerfum sem eru að hennar sögn bæði fjársvelt og vanrækt.

„Samfélagið hefur nú heyrt hræðilegar og átakanlegar sögur af reynslu kvenna sem hlutu úrræði á Laugalandi í æsku á vegum barnaverndar. Laugaland átti að vera þeim öruggur staður. Að upplifun þeirra hafi verið sem skyldi er óafsakanlegt. Það er nauðsynlegt að samfélagið allt læri af þessari reynslu og tryggi að slíkt geti aldrei aftur átt sér stað,“ segir Eva í upphafi pistilsins.

Eva segir að ólíðandi sé að barnaverndaryfirvöld standi nú frammi fyrir úrræðaskorti. „Það er þó ekki aðeins skorturinn sem er slæmur – heldur hafa úrræðin mörg hver ekki þróast mikið síðustu tíu til tuttugu árin,“ segir hún svo.

„Barnaverndarkerfið er enn að kljást við skilningsleysi stjórnvalda á mikilvægi þess að veita viðeigandi úrræði hverju sinni. Börn með flókinn geð- og hegðunarvanda eru vanrækt af stjórnvöldum, þrátt fyrir að það sé skýrt hversu mikilvægt það er að setja þau í forgang og tryggja að úrræði séu tiltæk og ekki yfirfull.“

Fyrr á árinu beindi Eva fyrirspurn til Ásmundar Einars Daða­sonar, mennta- og barnamálaráðherra, á Alþingi. „Ég spurði hvaða fjármunum hefði verið varið til þess að tryggja að sveitarfélög hafi yfir fullnægjandi úrræðum að ráða – og svarið sem barst staðfesti áhyggjur mínar.“

Svarið sem Eva fékk var eftirfarandi: „Engar fjárveitingar hafa runnið frá ríki til sveitarfélaga sem er sérstaklega ætlað að koma á fót úrræðum fyrir börn vegna verkefna sem eru á ábyrgð sveitarfélaga.“

Eva segir að fjársvelt og vanrækt barnaverndarkerfi séu ekki barnaverndarkerfi nema að nafninu til. „Það getur ekki sinnt skyldu sinni og tilgangi, sem er að vernda börn. Þess vegna verðum við að leggja mun meiri orku og fjármagn í að sinna fjölskyldum og börnum í barnaverndarkerfinu,“ segir hún.

„Það er ekki boðlegt að hér á landi séum við ekki að tryggja að börn í mjög viðkvæmri stöðu fái bestu þjónustu sem völ er á.“

Þá segir Eva að vandinn sé augljós og viðvarandi en þrátt fyrir það séu viðbrögðin og viljinn hjá stjórnvöldum lítil sem engin. „Í ljósi þeirra átakanlegu reynslusagna sem við heyrum í dag frá einstaklingum sem dvöldu á meðferðarheimilum forðum er deginum ljósara hvað er í húfi þegar við tölum um að efla og fjölga úrræðum í kerfinu: það snýst um að tryggja að börn hljóti þá vernd sem þau þurfa til þess að þroskast og dafna í öruggu og heilsusamlegu umhverfi,“ segir hún.

„Það er með öllu óforsvaranlegt að stjórnvöld sýni vandanum svo lítinn áhuga.“