Björn Leví Gunnarsson, þingmaður Pírata, er meðal þeirra fjölmörgu sem hafa harðlega gagnrýnt útboð ríkisins á 22,5 prósenta hlut þess í Íslandsbanka sem fór fram í mars, en hluturinn var seldur á töluverðum afslætti með vísan til þess að tilgangurinn væri að laða að „hæfa fjárfesta“ og dreifa eignarhaldinu á bankanum. Almenningi var meinuð þátttaka í útboðinu þar sem aðeins væri ætlast til þátttöku fagfjárfesta.
Hins vegar eftir að listi yfir kaupendur sem fengu að taka þátt var opinberaður hefur því verið haldið fram að hugtakið fagfjárfestir hafi verið túlkað aðeins of rúmt í útboðinu.
Björn Leví veltir því fyrir sér á Facebook hvað geti talist vera hæfur fjárfestir.
„Samkvæmt skilgreiningu er það: „Stór fyrirtæki sem uppfylla tvær af eftirfarandi stærðarkröfum: – niðurstöðutölu efnahagsreiknings: 20.000.000 evrur – hreina veltu: 40.000.000 evrur – eigið fé: 2.000.000 evrur.“.“
Björn bendir á að evran sé á um 140 íslenskar krónur sem þýði að hæfur fjárfestir þyrfti að hafa:
„Niðurstöður efnahagsreiknings: 2,8 milljarða kr.
Hrein velta: 5,6 milljarðar kr.
Eigið fé: 280 milljónir kr.“
Þetta séu þó ekki einu skilyrðin. Til dæmis verði verðbréfafyrirtæki sjálfkrafa talin hæfur fjárfestir sem og seljendur hrávöru og hrávöruafleiða. En fjárhæðirnar séu almennt viðmið.
Björn ákvað því fyrir forvitni sakir að skoða ársreikninga fyrirtækisins Bananalýðveldið sem tók þátt í útboðinu.
„Af því að það er mjög viðeigandi nafn að skoða í þessu samhengi. Nafngjafi getur sjálfum sér um kennt.“
Fyrirtækið Bananalýðveldið ehf. er í eigu grínistans Björns Braga Arnarsonar og er atvinnugreinaflokkunin „starfsemi eignarhaldsfélaga“. Félagið hafi þó frá 2019 skilað ársreikningum undir nafninu Black Point ehf.
„Nýjasti ársreikningurinn er frá 2020. Þar er eigið fé í mínus átta milljónum og engin tala sem kemst nálægt einhverjum milljörðum. Hvað á í plús. Samt keypti Bananalýðveldið hlutabréf í Íslandsbanka fyrir 17,5 milljónir.“
Björn Leví segir að ekki sé um háa fjárhæð að ræða í stóra samhenginu. En þó þurfi að skýra þetta eins og annað.
„En það er einmitt vandinn hérna – okkur var sagt að þessir hæfu fjárfestar sem um væri að ræða yrðu örugglega lífeyrissjóðirnir. Auðvitað var alltaf vonast eftir því að það kæmi einhver erlendur aðili eða eitthvað en þetta er stærðargráðan sem var verið að kynna okkur í þessu ferli – lífeyrissjóðir. Ekki Bananalýðveldið.“
Stundin greindi frá því í gær að miðillinn hefði heimildir fyrir því að sumir þeirra fjárfesta sem tóku þátt í útboðinu séu skilgreindir sem almennir fjárfestar hjá öðrum verðbréfafyrirtækjum en þeim sem sáu um útboðið og að ekki væri útilokað að skilgreiningum söluaðila í útboðinu hafi verið breytt skömmu fyrir útboðið. 209 aðilar hafi keypt í útboðinu á grundvelli þess að vera fagfjárfestar en 140 einkafjárfestar hafi keypt 30 prósent hlutabréfanna fyrir samtals 16,5 milljarða.
