Í upphafi ræðunnar segir Jóhannes frá merkilegu bréfi sem ríkisstjórninni barst en hann hafði ekki séð neitt á bréfið minnst á vefsíðu Stjórnarráðsins.
„Virðulegi forseti. Ríkisstjórn Íslands er eins og gengur með her upplýsingafulltrúa á sínum snærum sem eru duglegir að færa okkur fréttir af því sem ráðherrar og ríkisstjórn eru að brasa hverju sinni. Eitt er það þó sem ég hef hvergi séð minnst á á vef Stjórnarráðsins og það er athyglisvert bréf frá Brussel sem barst núna 15. desember,“ sagði Jóhannes í ræðustól Alþingis í dag.
Jóhann sagði þá að í umræddu bréfi staðfesti Eftirlitsstofnun EFTA að íslenska ríkið hafi brotið gegn átta greinum í reglum EES-samningsins um mat á umhverfisáhrifum. „Ríkisstjórnin á síðasta kjörtímabili þröngvaði hér í gegnum þingið á einum degi lögum sem veittu ráðherrum rétt til að gefa út rekstrarleyfi til fiskeldisfyrirtækja án þess að fullnægjandi umhverfismat hefði farið fram. Þarna var brotið gegn grundvallarprinsippum Árósarsamningsins, brotið gegn Evrópureglum um lýðræðislegan rétt almennings til að hafa eitthvað um það að segja hvernig gengið er um náttúruna og landið okkar,“ sagði hann.
„Það er umhugsunarvert að hér eru það stofnanir Evrópusamstarfsins sem taka upp hanskann og verja þennan rétt almennings meðan íslenskir stjórnmálamenn voru í því hlutverki að traðka á þeim rétti með geðþóttaákvörðunum og með sértækri lagasetningu sem gekk algerlega í berhögg við viðurkenndar leikreglur um mat á umhverfisáhrifum sem við og nágrannaþjóðir okkar eigum að styðjast við.“
Undir lok ræðu sinnar sagði hann að ríkisstjórnin væri með frest til 15. mars til þess að laga málið. „Annars getum við átt von á því að Ísland verði enn einu sinni dregið fyrir EFTA-dómstólinn fyrir að brjóta gegn reglum um mat á umhverfisáhrifum,“ segir hann.
„Ég treysti því að gerð verði bragarbót á þessu og vona innilega að nýr hæstv. umhverfisráðherra, Guðlaugur Þór Þórðarson, beri meiri virðingu fyrir rétti almennings til aðkomu að ákvörðunum sem fela í sér röskun á náttúrunni heldur en forveri hans, Guðmundur Ingi Guðbrandsson, gerði.“
