Samkvæmt könnun sem Gallup gerði fyrir samtökin Þjóðareign, sem eru samtök áhugafólks um að þjóðin fái sanngjarnt afgjald fyrir auðlindir, þá vilja rúmlega 76% landsmanna að útgerðin greiði markaðsgjald fyrir afnot sín af fiskimiðunum. Fréttablaðið skýrir frá þessu.
Með markaðsleyfi er átt við að veiðileyfi verði boðin upp með þeim hætti að útgerðir fengju alltaf sjálfkrafa 90-95% af kvóta fyrra árs í sinn hlut og næði útboðið því aðeins til 5-10% af árlegum heildarafla.
Fram kemur að ef aðeins er litið til þeirra sem tóku afstöðu með eða á móti markaðsgjaldi þá sé hlutfall þeirra sem styðja markaðsgjald 93%. Niðurstöðurnar eru afgerandi þvert á stjórnmálaflokka, aldur, tekjur, menntun og búsetu.
Stuðningsfólk Pírata, Samfylkingarinnar og Viðreisnar er jákvæðast í garð þessarar leiðar. 100% af kjósendum Viðreisnar eru hlynntir markaðsgjaldi, 97% af kjósendum Pírata og 98% af kjósendum Samfylkingarinnar ef aðeins er horft til þeirra sem tóku afstöðu.
Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi, SFS, eru ekki hlynnt því að 5-10% aflaheimilda verði boðin út árlega. „Uppboð afla hugnast okkur ekki. Reynsla annarra þjóða hefur sýnt að þau gefa ekki góða raun. Það er aukin samþjöppun, aukin skuldsetning, verri umgengni við auðlindina og í ljós kemur að það eru hinir stærri og sterkari sem bera sigur úr býtum á uppboðum. Þannig að ef hugsunin er að halda sjávarútvegi í dreifðri eignaraðild þá eru uppboð ekki ákjósanleg leið,“ hefur Fréttablaðið eftir Heiðrúnu Lind Marteinsdóttur, framkvæmdastjóra SFS.
Þjóðareign hafnar þessum rökum Heiðrúnar og er haft eftir Bolla Héðinssyni, forsvarsmanna samtakanna, að uppboð muni ekki leiða til þess að stærri útgerðir nái meiri kvóta til sín þar sem lög banni það og það þurfi bara að framfylgja lögunum. Samtökin telja einnig að uppboð muni tryggja dreifingu og jafnt verð fyrir alla þá sem bjóða hærra en lægsta útboðsverð og þannig muni nýliðun í sjávarútvegi verða auðveldari því allir geti keypt aflaheimildir á opnum markaði.
1.695 manns voru í úrtaki könnunarinnar sem var framkvæmd frá 21. júlí til 4. ágúst. Svarhlutfallið var 51%.