Um áramótin mun áfengisgjaldið hækka um 2.5% samkvæmt nýju fjárlagafrumvarpi. Áfengisverð er nú þegar það hæsta í Evrópu, samkvæmt rannsókn Eurostat og Eyjan hefur áður greint frá.
Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, kemur háum áfengissköttum hér á landi hinsvegar til varnar í færslu á Facebook í morgun. Tilefnið er gagnrýni Félags atvinnurekenda á hækkun áfengisgjaldsins, en einnig stendur til að hækka almennt verðlag í Vínbúðum ÁTVR í ofanálag, en ekki hefur verið greint frá þeirri álagningu enn og fást engin svör um það samkvæmt FA.
Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri FA, segir að skattar skýri hið háa áfengisverð, sem sé 168% hærra en meðaltalið í Evrópu, eða um þrefalt hærra en meðalverðið:
„Áfengisskattur á sterkt vín er þannig meira en tvöfalt hærri en í Finnlandi og Svíþjóð, þar sem áfengisverð er hæst af aðildarríkjum ESB. Áfengisgjald á bjór er þriðjungi hærra en í Finnlandi og meira en tvöfalt hærra en í Svíþjóð. Áfengisskatturinn á léttvín er tæplega tvöfalt hærri en í Finnlandi og nærri þrefalt hærri en í Svíþjóð.“
Bjarni viðurkennir að hér á landi séu áfengisgjöld há. Bjarni segir þó að fleira komi til sem skýri hátt verðlag á áfengi og tekur dæmi af því þegar hann fékk sér bjór um helgina á Nordica, hvar flokksráðsfundur Sjálfstæðisflokksins var haldinn:
„Menn segja skatta skýra hátt áfengisverð. Því verður ekki mótmælt að áfengisgjöld eru há á Íslandi. Maður spyr sig samt sem áður hvort hér komi ekki fleira til. Á Nordica hótelinu keypti ég hálfslíters Tuborg Classic um helgina. Hann kostar í ÁTVR, með smásöluálagningunni, 379 kr. samkvæmt vefsíðunni. Sami bjór af krana kostaði 1.400 kr. á hótelinu. Það er 370% yfir smásöluverði ÁTVR. Konan sem afgreiddi mig samsinnti um að þetta væri hátt verð, en taldi það þó ekki það hæsta í borginni.“
Þá nefnir Bjarni að fylgjast þurfi með verðþróun og nefnir ferðaþjónustuna sérstaklega:
„Það er ástæða til að fylgjast vel með verðþróun í landinu, m.a. vegna mikilvægi þess fyrir ferðaþjónustuna að geta boðið samkeppnishæf verð. Allir þættir verða að vera teknir með í þeirri umræðu, ekki eingöngu opinber gjöld, en þau rýrna að raungildi þessi misserin (áfengisgjald fylgir ekki verðlagi).“
Bjarni gæti mögulega liðkað til fyrir lægri álagningu á áfengi hér á landi með því að sýna gott fordæmi og lækka skatta á áfengi, í stað þess að hækka þá, en Sjálfstæðisflokkurinn hefur ítrekað lofað skattalækkunum fyrir kosningar, án þess að efndirnar séu miklar, nema þá helst þegar kemur að sjávarútveginum.
Alls 267 skattabreytingar voru gerðar frá árunum 2007 til 2018, eða um 24 breytingar á ári. Alls 200 breytingar voru til hækkunar, en 67 til lækkunar. Um áramótin 2017-18 gerðu stjórnvöld 22 breytingar á íslensku skattkerfi, en 19 þeirra fólu í sér skattahækkanir en aðeins í þremur tilvikum voru skattar lækkaðir. Þetta kom fram í samantekt Viðskiptaráðs í fyrra.
Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra telur Sjálfstæðisflokkinn vera hinn eiginlega skattaflokk, samkvæmt ræðu hennar á landsfundi VG í október 2017:
„Það þarf að byggja upp innviðina um land allt. Auka raforkuöryggi um allt land, bæta samgöngur eða fjarskipti. Við getum gert það og við eigum að gera það. Gerum betur. Kæru vinir, hugmyndasnauðir hægrimenn munu halda því fram að þetta sé ekki hægt; það sé bara ekki til nóg af peningum. Hvernig? segja þeir. Hver á að borga? Þarf ekki að hækka skatta á almenning og fyrirtæki til að standa undir þessari stefnu?
Og reyndar eru þeir þegar byrjaðir með hræðsluáróður um skattahækkanir vinstrimanna. Sjálfur skattaflokkurinn. Því hvað hefur Sjálfstæðisflokkurinn gert annað en að hækka skatta á almenning? Eða var það ekki Sjálfstæðisflokkurinn í félagi við Framsókn sem hækkaði virðisaukaskatt á matvæli á síðasta kjörtímabili? Er það ekki Sjálfstæðisflokkurinn og fylgitungl hans sem boða nú veggjöld í massavís? Er það ekki Sjálfstæðisflokkurinn sem ætlaði að hækka virðisaukaskatt á ferðaþjónustu? Sjálfstæðisflokkurinn getur lítið sagt um aðra. Hann er skattaflokkur. En við munum ekki hækka skatta á almenning í landinu heldur munum við reka sanngjarna skattastefnu,“
sagði Katrín.
Athyglisvert er að Katrín nefnir veggjöldin sérstaklega, sem VG ályktaði gegn á landsfundi sínum. Nú veitir Katrín ríkisstjórn sem boðar veggjöld, forsæti.
Einhverjir hafa bent á að þrátt fyrir loforð Sjálfstæðisflokksins um lækkun skatta í aðdraganda kosninga, virðast skattarnir hinsvegar yfirleitt hækka eftir að flokkurinn kemst í ríkisstjórn.
Og nú ætlar Bjarni, sem telur að ferðaþjónustan leggi of miklar álögur á bjór, sjálfur að hækka áfengisgjaldið um áramótin.
