Isavia ohf. mun á næstu dögum stefna ALC og íslenska ríkinu fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur vegna tjóns sem fyrirtækið telur sig hafa orðið fyrir vegna úrskurðar Héraðsdóms Reykjaness frá 17. júlí 2019 í innsetningarmáli flugvélaleigufélagsins Air Lease Corporation (ALC). Þetta kemur fram í tilkynningu.
„Hér er ekki bara um að ræða hagsmuni vegna tapaðra fjármuna,“ segir Guðjón Helgason, upplýsingafulltrúi Isavia. „Málið í heild sinni hefur fordæmisgildi um hvernig við hjá Isavia högum rekstri okkar til framtíðar. Við þurfum að vita hvort við getum beitt kyrrsetningarheimild loftferðalaga áfram með þeim hætti sem við höfum gert, þ.e. kyrrsett eina flugvél fyrir heildarskuld, eða hvort nauðsynlegt verði til framtíðar að kyrrsetja allan flota flugfélaga í einu ef grípa þarf til aðgerða.“
Á grundvelli úrskurðarins var Isavia gert að afhenda flugvél ALC sem kyrrsett hafði verið á grundvelli 136. gr. loftferðalaga vegna skulda leigutaka vélarinnar, WOW air.
„Bótakrafan á hendur ALC byggist fyrst og fremst á bótareglu aðfararlaga. Þar segir að þeim sem gerir kröfu um aðfarargerð, í þessu tilviki ALC vegna flugvélarinnar TF-GPA, beri að bæta tjón sem aðrir hafa orðið fyrir ef síðar er leitt í ljós að skilyrði hafi skort fyrir aðfarargerðinni. Telur Isavia að svo hafi verið í máli ALC vegna TF-GPA, enda hafi Landsréttur staðfest það í úrskurði sínum frá því í maí á þessu ári þegar hann leysti efnislega úr aðfararbeiðni ALC.
Bótakrafan á hendur íslenska ríkinu byggist á ákvæðum dómstólalaga og 97. gr. aðfaralaga um ábyrgð héraðsdómara. Isavia telur að með úrskurði sínum þann 17. júlí 2019 hafi dómari við Héraðsdóm Reykjaness, sem heimilaði innsetninguna, sýnt af sér saknæma og ólögmæta háttsemi við úrlausn málsins. Það hafi dómari meðal annars gert með því að hunsa efnislega niðurstöðu Landsréttar varðandi kyrrsetningarákvæði loftferðalaga og með því að hafna kröfu Isavia um frestun réttaráhrifa úrskurðarins þannig að Landsréttur, og eftir atvikum Hæstiréttur, gætu tekið úrlausn héraðsdóms til endurskoðunar. Isavia telur blasa við í ljósi undirliggjandi hagsmuna að héraðsdómur hafi átt að taka þá kröfu Isavia til greina.
Isavia telur mikilvægt að fá úr því skorið með skýrum hætti fyrir dómstólum hvernig túlka eigi kyrrsetningarákvæði loftferðalaga. Það er mikilvægt að fá skýra niðurstöðu dómstóla í því efni þannig að ekki leiki nokkur vafi um það hvernig lagaákvæðinu skuli beitt. Isavia hefur vísað úrskurði Héraðsdóms Reykjaness bæði til Landsréttar og Hæstaréttar til að fá úr þessu skorið en báðir dómstólar vísuðu þeirri umleitan frá af þeirri ástæðu að flugvélin var farin af landi brott þegar málið kom til meðferðar Landsréttar og Hæstaréttar og þar með hefði félagið ekki lögvarða hagsmuni af úrlausn þess í tengslum við rekstur aðfararmáls.
Með úrskurðinum í júlí féllst héraðsdómari á að ALC fengi umráð flugvélarinnar og svipti Isavia þar með rétti til að leita endurskoðunar á lögskýringu héraðsdóms á efni 136. gr. loftferðlaga, sem gengur þvert gegn lögskýringu Landsréttar á ákvæðinu frá því í maí.
Við það verður ekki unað og því er Isavia nauðugur einn kostur að sækja málið gegn íslenska ríkinu vegna embættisfærslu héraðsdómarans. Lögsókn Isavia gegn íslenska ríkinu grundvallast á ákvæði dómstólalaga nr. 50/2016 en þar segir að verði athafnir dómara í starfi eða athafnaleysi öðrum til tjóns ber ríkið á því bótaábyrgð eftir almennum reglum. Byggir Isavia mál sitt á úrræði sem stendur til boða, lögum samkvæmt, fyrir fólk og fyrirtæki á Íslandi.“
