Ráðgjafafyrirtækið Environice hefur skilað skýrslu um áhrif hugsanlegrar friðlýsingar víðerna við Drangajökul á umhverfi og samfélag á svæðinu, einkum í Árneshreppi, þar sem fyrirhugað er að reisa Hvalaárvirkjun, með bætt raforkuöryggi Vestfjarða að leiðarljósi. Er niðurstaðan sú að friðlýsing hefði jákvæðari áhrif heldur en virkjunin og að virkjun Hvalár og friðlýsing fari ekki saman.
Náttúruverndarsamtökin ÓFEIG kölluðu eftir áliti Environice. Skýrslan felur ekki í sér eiginlegt umhverfismat samkvæmt lagalegum skilningi, en er þó gerð með hliðsjón af grunnreglum laga um umhverfismat áætlana. Í matinu er tekið fram að virkjun og friðlýsing fari ekki saman:
„Friðlýsing og virkjun geta ekki farið saman. Með virkjunarframkvæmdunum mætti auka tekjur sveitarfélagsins verulega til skamms tíma, en um leið væri mikilvægum hluta af aðdráttarafli svæðisins eytt til frambúðar og lokað á þá möguleika til atvinnuuppbyggingar til langs tíma sem felast í þessu aðdráttarafli.“
Þá segir um meginniðurstöðu skýrslunnar að…
„…friðlýsing Drangajökulsvíðerna sé til þess fallin að skapa ný atvinnutækifæri á svæðinu til langs tíma, bæði í ferðaþjónustu, opinberri þjónustu og í afleiddum greinum, og stuðla þar með að eflingu byggðar. Jafnframt myndi friðlýsing koma í veg fyrir óafturkræfa röskun á landslagi og víðernum, menningarminjum o.fl. Áhrif friðlýsingar á einstaka þætti umhverfis og samfélags voru í öllum tilvikum metin jákvæðari eða minna neikvæð en áhrif fyrirhugaðrar Hvalárvirkjunar á sömu þætti.“
Skipulagsstofnun skilaði áliti sínu á matsskýrslu Verkís varðandi umhverfisáhrif virkjunarinnar árið 2017 og taldi áhrifin verulega neikvæð á ásýnd, landslag og víðerni í nágrenninu. Vesturverk, sem er byggingaraðili virkjunarinnar, hyggst sækja um framkvæmdaleyfi vegna undirbúningsvinnu á vormánuðum og sveitarfélagið Árneshreppur vinnur einnig að því að ljúka deiliskipulagsbreytingum til að geta gefið út framkvæmdaleyfi. Þá á Orkustofnun eftir að gefa út virkjunarleyfi og gera þarf tengisamning við Landsnet áður en virkjunin kemst í gagnið, en Landsnet vinnur nú að greiningu á kerfi sínu á Vestfjörðum, með tilliti til Hvalárvirkjunar.
Sjá einnig: Hvalá:stórstígar framfarir fyrir Vestfirðinga
Sjá einnig: Segir ólíklegt að ákvörðun um Hvalárvirkjun verði hnikað
Sjá einnig: Hvað mun Hvalárvirkjun hafa í för með sér ? Sjáðu myndbandið frá Landvernd